سلّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَلل (به فتح سین) و
سَلّ (به فتح سین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای کشیدن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
اِنسلال (به کسر الف) به معنای خارج شدن و
تَسَلّل (به فتح تاء و سین) به معنای مخفیانه خارج شدن و
سُلالَه (به ضم سین) به معنای کشیده شده، خلاصه و فرزند که از کشیده می‌شود. هفت مورد از این واژه در نهج البلاغه آمده است.
سَلل و
سَلّ به معنای کشیدن آمده است، مثل کشیدن
شمشیر از غلاف یا کشیدن موی از خمیر و کشیدن چیزی از خانه به طریق دزدی و نحو آن.
امام علی (علیه‌السلام) در
حکمت ۳۴۹ فرماید
«وَ مَنْ سَلَّ سَيْفَ الْبَغْيِ قُتِلَ بِهِ» «هر کس شمشیر ظلم را از غلاف بر کشد با آن کشته می‌شود.»
(شرح‌های حکمت:
) و در
حکمت ۱۷۹ فرموده:
«اللَّجاجَةُ تَسُلُّ الرَّأْيَ» «لجاجت و شدت خصومت رای انسان را از حق بودن کنار می‌کشد.»
(شرح‌های حکمت:
)
انسلال به معنای خارج شدن چنانکه حضرت امیر به
دنیا خطاب کرده و می‌فرماید:
«قَدِ انْسَلَلْتُ مِنْ مَخالِبِكِ» (من از چنگال تو رهايى يافته)
(شرح‌های نامه:
)
تسلّل به معنای مخفیانه خارج شدن، در
نامه ۷۰ به
سهل بن حنیف فرماندار
مدینه می‌نویسد:
«... فَقَدْ بَلَغَنِي أَنَّ رِجَالاً مِمَّنْ قِبَلَكَ يَتَسَلَّلُونَ إِلَى مُعَاوِيَةَ، فَلاَ تَأْسَفْ عَلَى مَا يَفُوتُكَ مِنْ عَدَدِهِمْ» «خبر رسید که مردانی از نزد تو مخفیانه به طرف
معاویه خارج می‌شوند از فوت آنها متاسف مباش.»
(شرح‌های نامه:
)
سلاله به معنای کشیده شده، خلاصه و فرزند که از انسان کشیده می‌شود، خطاب به انسان فرماید:
«أَيُّها الْـمَخْلوقُ السَّوِيُّ... بُدِئْتَ (مِنْ سُلالَة مِنْ طِين)، وَ وُضِعْتَ (في قَرَار مَكين»
«ای مخلوق مستوی الخلقه که از چکیده و خلاصه گل آفریده شده و در قرارگاه متمکن (
رحم) گذاشته شده‌ای.»
(شرح‌های خطبه:
)
هفت مورد از واژه سلل در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سلل»، ج۱، ص۵۴۷.
