کید (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
كَيْد (به فتح کاف و سکون یاء) از واژگان
قرآن کریم به معنای
حیله و
تدبیر است.
این واژه هرجا درباره
خداوند به کار رفته به معنای
تدبیر است.
جایی که درباره
کفار یا
شیطان و ... به کار رفته به معنای حیله می‌باشد.
كَيْد به معنای حیله و
تدبیر در
قرآن کریم به کار رفته است.
راغب می‌گوید: کید نوعی حیله است گاهی مذموم و گاهی ممدوح باشد هر چند در مذموم بیشتر است همین‌طور است
استدراج و
مکر که گاهی ممدوح باشند.
نگارنده گوید: بهتر است آن را در صورت ممدوح بودن
تدبیر معنی کنیم.
به مواردی از
كَيْد که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(کَذلِکَ کِدْنا لِیُوسُفَ) «این چنین
تدبیر کردیم برای
یوسف»
(اِنَّهُمْ یَکِیدُونَ کَیْداً وَ اَکِیدُ کَیْداً) کید اوّل که درباره
کفّار است مذموم و دوّمی که درباره خداست ممدوح است: «آنها حیله می‌کنند حیله‌ای و من در مقابلشان
تدبیر می‌کنم
تدبیری »
(وَ تَاللَّهِ لَاَکِیدَنَ اَصْنامَکُمْ) «به خدا حیله و
تدبیری درباره بت‌هایتان می‌کنم.»
(اِنَ کَیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعِیفاً) (زيرا كه نقشه شيطان، همانند قدرتش ضعيف است.)
نظائر آن به معنی کید مذموم است.
(فَاَرادُوا بِهِ کَیْداً فَجَعَلْناهُمُ الْاَسْفَلِینَ) (آنها براى نابودى ابراهيم توطئه‌اى كردند، ولى ما آنان را پست و مغلوب ساختيم.)
نظائر آن به معنی کید مذموم است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «کید»، ج۶، ص۱۷۱.
