• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کَرْهاً (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





کَرْهاً:(طَوْعًا وَ كَرْهًا وَ ظِلالُهُم)
«کَرْهاً» از مادّۀ «کره» (بر وزن شرح) به معنى كراهتى است كه عامل بيرونى داشته باشد و «كره» (بر وزن جرم) به معنى كراهتى است كه از درون انسان سرچشمه مى‌گيرد.



به موردی از کاربرد «کَرْهاً» در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - کَرْهاً (آیه ۱۵ سوره رعد)

(وَ لِلّهِ يَسْجُدُ مَن في السَّماواتِ وَ الأَرْضِ طَوْعًا وَ كَرْهًا وَ ظِلالُهُم بِالْغُدُوِّ وَ الآصالِ)
«كسانى كه در آسمان‌ها و زمین هستند از روى اختيار يا اجبار- و همچنين سايه‌هايشان- هر صبح و شام براى خدا سجده مى‌كنند.»


۱.۲ - کَرْهاً در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ لِلّهِ يَسْجُدُ مَن في السَّماواتِ وَ الأَرْضِ طَوْعًا وَ كَرْهًا وَ ظِلالُهُم بِالْغُدُوِّ وَ الآصالِ) سجود به معناى به رو بر زمين افتادن و پيشانى و يا چانه را بر زمين نهادن است، هم چنان كه در باره برادران یوسف (علیه‌السلام) مى‌فرمايد: (وَ خَرّوا لَهُ سُجَّداً) و نيز فرموده: (يَخِرّونَ لِلْأَذْقانِ سُجَّداً) سجود مصدر، و سجده بناى مره است يعنى يک سجود.
و كره، به معناى كاريست كه آدمى با مشقت آن را انجام دهد، حال اگر محركش امرى خارجى باشد، آن را كره - با فتحه كاف- خوانند، و اگر محركش داخلى و نفسانى باشد آن را كره - به ضمه كاف- تلفظ كنند و اين لفظ در برابر و مقابل طوع است.


۱.۳ - کَرْهاً در تفسیر نمونه

مکارم شیرازی در تفسیر نمونه می‌فرمایند:
در آیه مورد بحث چون غيرمؤمنان تحت تأثير عوامل بيرون‌ذاتى مقهور قوانين آفرينش هستند «كره» (بر وزن شرح) به كار رفته است.
در آيۀ مورد بحث مى‌خوانيم: «همۀ كسانى كه در آسمان‌ها و زمين هستند از روى اطاعت يا اكراه و همچنين سايه‌هاى آن‌ها - هر صبح و شام - براى خدا سجده مى‌كنند.» (طَوْعاً وَ كَرْهاً).
اين احتمال نيز در تفسیر «طوعا و كرها» داده شده است كه منظور از طوعا جرياناتى از جهان آفرينش است كه موافق ميل فطرى و طبيعى يک موجود است (مانند ميل طبيعى موجود زنده براى زنده ماندن) و منظور از كرها تمايلى است كه از خارج تحميل بر يک موجود مى‌شود، مانند مرگ يک موجود زنده بر اثر هجوم ميكرب‌ها و يا عوامل ديگر.


۱. رعد/سوره۱۳، آیه۱۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۰۷.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۳۵۸.    
۴. رعد/سوره۱۳، آیه۱۵.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ج۱، ص۲۵۱.    
۶. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۰۰.    
۷. کهف/سوره۱۸، آیه۱۰۷.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۴۳۷.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۳۲۰.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۳۷.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۴۳۶.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۱۰، ص۱۵۷.    



• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کرها»، ج۴، ص ۶۸.


رده‌های این صفحه : لغات سوره رعد | لغات قرآن




جعبه ابزار