• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَعْث (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَعْث (به فتح واو و سکون عین) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای مشقت و فساد است. از این مادّه پنج مورد در نهج‌البلاغه آمده است.



وَعْثبه معنای مشقت فساد است.


مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.

۲.۱ - خطبه ۴۶

در مقام دعا فرموده: «اللَّهُمَّ إِنَّي أَعوذُ بِكَ مِنْ وَعْثاءِ السَّفَرِ، وَكَآبَةِ المُنْقَلَبِ، وَسوءِ المَنظَرِ في الاَْهْلِ وَالمالِ والْوَلَدِ.» «خدايا من به تو پناه مى‌برم از مشقّت سفر و اندوه برگشتن و منظر زشت در مال و بد حالى اهل و فرزند.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۹۸

درباره اسلام فرموده: «ثُمَّ جَعَلَهُ لا انْفِصامَ لِعُرْوَتِهِ، وَلا فَكَّ لِحَلْقَتِهِ، وَلا انْهِدامَ لاَِساسِهِ وَلا زَوالَ لِدَعائِمِهِ، وَلا انْقِلاعَ لِشَجَرَتِهِ، وَلا انْقِطاعَ لِمُدَّتِهِ، وَلا عَفاءَ لِشَرائِعِهِ، وَلا جَذَّ لِفُروعِهِ، وَلا ضَنْكَ لِطُرُقِهِ، و َلا وُعُوثَةَ لِسُهولَتِهِ.» «(خداوند) اسلام را طورى قرار داده كه هرگز پيوندهايش شكسته نشود؛ حلقه هايش گسسته نگردد، اساس و ريشه‌اش ويرانى نپذيرد، در پايه هايش زوال راه نيابد، درخت وجودش بركنده نشود، مدّتش پايان نگيرد، قوانينش غبار كهنگى به خود راه ندهد، شاخه‌هايش قطع نگردد، ضيق و تنگى در راههايش يافت نشود، سهولت آن دشوارى نپذيرد.» (شرح‌های خطبه: )
و در تعقيب آن فرمود: «وَلا وَعَثَ لِفَجَّهِ، وَلا انْطِفاءَ لِمَصابيحِهِ، وَلا مَرارَةَ لِحَلاوَتِهِ.» «و در جاده‌هاى وسيع آن لغزندگى نباشد، در چراغ‌هايش خاموشى و در شيرينيش تلخى پيدا نشود.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - نامه ۳۱

درباره اهل دنیا به امام حسن (علیه‌السلام) مى‌نويسد: «فَإِنَّما أَهْلُها كِلابٌ عاوِيَةٌ، وَسِباعٌ ضارِيَةٌ، يَهِرُّ بَعْضُها بَعْضاً،يَأْكُلُ عَزِيزُها ذَلِيلَها، وَيَقْهَرُ كَبيرُها صَغِيرَها، نَعَمٌ مُعَقَّلَةٌ، وَأُخْرَى مُهْمَلَةٌ، قَدْ أَضَلَّتْ عُقولَها، رَكِبَتْ مَجْهولَها، سُروحُ عاهَة بِواد وَعْث.» «دنيا پرستان همچون سگانى هستند كه بى صبرانه همواره صدا مى‌كنند و درندگانى كه در پى دريدن يک‌ديگرند بعضى بر بعضى ديگر فرياد مى‌كشند، زورمندان ضعيفان را مى‌خورند و بزرگترها كوچكترها را؛ يا همچون چهارپايانى كه گروهى از آنان پاهايشان بسته و گروهى ديگر رها شده‌اند، راه‌هاى صحیح را گم كرده و به راه‌هاى نامعلوم گام گذارده‌اند، در وادی پر از آفات رها شده‌اند.» (شرح‌های نامه: )


از این مادّه دو مورد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۴۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۵۴۶.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۹۳.    
۴. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۲، ص۲۰۲.    
۵. السید الشریف‌ الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۷.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ص۹۲.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۶، خطبه ۴۶.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۵۹.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۰.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۵۱۶.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۵۴.    
۱۳. ابن‌ ابی‌ الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶۵.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۹۸.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۱.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۴، خطبه ۱۹۸.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۹.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۷.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۲۱.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۸۹.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۲۹۱.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹۱.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۹۹.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۱.    
۲۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۴، خطبه ۱۹۸.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۹.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۷.    
۲۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۲۱.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۹۰.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۲۹۱.    
۳۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹۱.    
۳۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۴۶.    
۳۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۵۵.    
۳۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۰۰، نامه ۳۱.    
۳۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۲۵.    
۳۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۷.    
۳۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰.    
۳۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۶۱۰.    
۳۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۲۳.    
۴۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۹۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وعث»، ج۲، ص۱۱۴۶.    






جعبه ابزار