• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وقت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَقْت (به فتح واو و سکون قاف) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای مقداری از زمان که برای کاری معین شده است.
میقات‌ (به کسر میم و فتح قاف) به معنای وعده وقت دار و نیز مکان معین شده برای عملی است.
از این مادّه مواردی متعدد در نهج‌البلاغه آمده است.



وَقْت به معنای مقداری از زمان که برای کاری معین شده است.
میقات‌ (به کسر میم و فتح قاف) به معنای وعده وقت دار و نیز مکان معین شده برای عملی است.
فیومی در مصباح گوید: «الْوَقْتُ‌: مِقدار مِنَ الزَّمان مَفروض لِاَمر مَا.»


برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - وَقَّتُّ - خطبه ۴۳ (آمادگی جنگ)

درباره آماده شدن براى جنگ با اهل شام فرمود:
«وَ لكِنْ قَدْ وَقَّتُّ لِجَرير وَقْتاً لا يُقيمُ بَعْدَهُ إِلاّ مَخْدوعاً أَوْ عاصِياً وَالرَّأْيُ مَعَ الاَْنَاةِ.»
«براى جریر بن عبدالله كه پيش معاویه فرستاده‌ام وقتى تعيين كرده‌ام كه بعد از تمام شدن آن در نزد معاويه نمى‌ماند، مگر حیله شده و يا نافرمان، و رأی من در مهلت دادن به اهل شام است.» ولى آن بدبخت آخر به معاويه پيوست و نزد او ماند، امام خانه او را در کوفه خراب كرد و مسجد جرير از مساجد ملعونه است، گويند: او در آخر عمر ديوانه شد چنانكه در «جرر» گذشت موقوت.»


۲.۲ - مَوْقوتاً - خطبه ۱۹۹ (درباره نماز)

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در خطبه ۱۹۹ می فرمایند:
«تَعاهَدوا أَمْرَ الصَّلاةِ، وَ حافِظوا عَلَيْها، وَ اسْتَكْثِروا مِنْها، وَ تَقَرَّبوا بِها، فَإِنَّها (كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنينَ كِتاباً مَوْقوتاً).»
«موضوع نماز را به خوبى مراعات كنيد محافظت آن را بر عهده گيريد، زياد به آن توجّه كنيد و فراوان نماز بخوانيد و به وسیله آن به خدا تقرّب جوييد، زيرا نماز (به عنوان فريضه واجب در اوقات مختلف شبانه روز بر مؤمنان مقرّر شده است).»


از این مادّه مواردی متعدد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۵۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۷۹.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۲۸.    
۴. فیومی، احمد، المصباح المنیر، ج۱، ص۳۴۴.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۰۴.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۸۹.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۴، خطبه ۴۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۳.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۳۵.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۳۶.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۴۷۷.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۲۰۷.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۳۲۲.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۴.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۴.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۶، خطبه ۱۹۹.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۳.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۸.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، معیّن و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۹.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۲۴.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۳۲۱.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۰۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وقت»، ج۲، ص۱۱۵۳.    






جعبه ابزار