وَبْل (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَبْل (به فتح واو و سکون باء) و
وَبُل (به فتح واو و ضم باء) از
واژگان قرآن کریم به معنای بارانى است سنگين دانه و به مناسبت سنگينى به كاری كه از ضررش ترسند وبال گويند.
وابِل سه بار در
قرآن مجید ذکر شده است.
مشتقات
وَبْل که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
وابِلٌ (به کسر باء) به معنای باران شدید؛
وَبالَ (به فتح واو) به معنای شدّت و ثقل؛
وَبِیلًا (به فتح واو و کسر باء) به معنای عذاب شدید است.
وَبْل به معنای بارانى است سنگين دانه و به مناسبت سنگينى به كاری كه از ضررش ترسند وبال گويند.
اصل وبل چنان که
طبرسی فرموده به معنی شدّت است، وابل به معنی باران شدید و تند می‌باشد.
در
مصباح گوید:
«وَبَلَ الشی‌ء: اشتدّ» وبیل به معنی شدید است.
راغب می‌گوید: وبل و وابل بارانی است سنگین دانه و به مناسبت سنگینی به کاری که از ضررش ترسند گویند وبال.
وابِل (به فتح واو و کسر باء) به معنای باران شدید بوده است.
وبال (به فتح واو) به معنای شدّت و ثقل است و آن عبارت است از عذاب و نتیجه زشت معصیت، که بر انسان سنگین و سخت است.
وَبیل (به فتح واو و کسر باء) به معنای عذاب شدید است.
به مواردی از
وَبْل که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ مَثَلُ الَّذینَ یُنفِقونَ اَموالَهُمُ ابتِغاءَ مَرضاتِ اللَّهِ وَ تَثبیتًا مِن اَنفُسِهِم کَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبوَةٍ اَصابَها وابِلٌ فَآتَت اُکُلَها ضِعفَینِ فَاِن لَم یُصِبها وابِلٌ فَطَلٌّ وَ اللَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصیرٌ) (و عمل كسانى كه اموال خود را براى خشنودى خدا و پايدار ساختن فضايل انسانى در روح خود، انفاق مى‌كنند، همچون باغى است كه در نقطه بلندى باشد و باران‌هاى درشت به آن برسد و ميوه خود را دوچندان دهد. واگر باران درشت به آن نرسد، بارانى نرم به آن مى‌رسد. و در هر حال، شاداب و با طراوت است و
خداوند به آنچه انجام مى‌دهيد، بينا است.)
(فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفوانٍ عَلَیهِ تُرابٌ فَاَصابَهُ وابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلدًا لا یَقدِرونَ عَلی شَیءٍ مِمّا کَسَبوا وَ اللَّهُ لا یَهدِی القَومَ الکافِرینَ) (اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! صدقات خود را با منت و آزار، باطل نسازيد؛ همانند كسى كه مال خود را براى نشان دادن به مردم، انفاق مى‌كند و به
خدا و روز واپسين، ايمان نمى‌آورد؛ عمل او همچون قطعه سنگى است كه بر آن، قشر نازكى از خاک باشد و بذرهايى در آن افشانده شود و رگبارى بر آن ببارد و همه خاک‌ها و بذرها را بشويد و آن را صاف و خالى از خاک و بذر رها كند. آن‌ها از كارى كه انجام داده‌اند، چيزى بدست نمى‌آورند و خداوند، گروه
کافران را هدايت نمى‌كند.)
(اَوْ عَدْلُ ذلِکَ صِیاماً لِیَذُوقَ وَبالَ اَمْرِهِ) «یا برابر طعام مساکین روزه بگیرد تا سزای کارش را بچشد.»
(اَلَم یَاتِکُم نَبَاُ الَّذینَ کَفَروا مِن قَبلُ فَذاقوا وَبالَ اَمرِهِم وَ لَهُم عَذابٌ اَلیمٌ) (آيا خبر كسانى كه پيش از اين كافر شدند به شما نرسيده است؟! آرى آن‌ها كيفر كار خود را چشيدند و عذاب دردناكى براى آن‌ها است!)
(کَمَثَلِ الَّذینَ مِن قَبلِهِم قَریبًا ذاقوا وَبالَ اَمرِهِم وَ لَهُم عَذابٌ اَلیمٌ) (مثل اين گروه از
یهود مثل كسانى است كه كمى پيش از آنان بودند، كيفر كار خود را چشيدند و براى آن‌ها عذابى دردناک است!)
(فَذاقَت وَبالَ اَمرِها وَ کانَ عاقِبَةُ اَمرِها خُسرًا) (آن‌ها كيفر كار خود را چشيدند و عاقبت كارشان خسران بود.)
(فَعَصی فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ فَاَخَذْناهُ اَخْذاً وَبِیلًا) «
فرعون به رسول نافرمانی کرد او را مؤاخذه نمودیم، مؤاخذه سخت.»
وابِل سه بار در قرآن مجید ذکر شده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وبل»، ج۷، ص۱۷۷.
