• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هَدَد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





هَدَد و هَدَّة (به فتح هاء و تشدید دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای به شدت منهدم كردن و منهدم شدن است.
شكستن با صداى شديد.
و تهدید به معنای ترساندن است.
سه مورد از اين مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



هَدَد و هَدَّة: به معنای منهدم کرن یا شکستن با صدای شدید است.


برخی از موردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۲۰۷

آن‌گاه كه حضرت حسن مجتبی (صلوات‌الله‌علیه) در صفین در رفتن به جنگ شتاب مى‌كرد به اصحابش فرمود: «امْلِكوا عنّي هذا الْغُلامَ لا يَهُدَّني، فَإِنَّني أَنْفَسُ بِهذَيْنِ - يَعْني الحَسَنَ وَالْحُسَيْنَ (عليهما‌السلام) عَلَى الْمَوْتِ، لِئَلاّ يَنْقَطِعَ بِهِما نَسْلُ رَسولِ اللهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم).»«این جوان را نگه‌دارید و با من نگذارید (به میدان بیاید) تا پشت مرا نشکند که من از مرگ این دو (حسنین (علیهم‌السلام)) دریغ دارم تا با مرگ آن دو نسل رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) قطع نشود.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۲۲

آن‌گاه که شنید ناکثین او را تهدید به جنگ کرده‌اند فرمود: «وَمِنَ العَجَبِ بَعْثُهُمْ إِلَيَّ أَنْ أَبْرُزَ لِلطِّعانِ! وَأَنْ أصْبِرَ لِلْجِلادِ! هَبِلَتْهُمُ الهَبولُ! لَقَدْ كُنْتُ وَما أُهَدَّدُ بِالحَرْبِ، وَلا أُرَهَّبُ بِالضَّرْبِ! وَإِنّي لَعَلَى يَقين مِنْ رَبّي، وَغَيْرِ شُبْهَة مِنْ ديني.»«شگفتا! از من خواسته‌اند كه در برابر نيزه‌هايشان حاضر گردم، و در مقابل شمشیر آنان شكيبايى ورزم! سوگواران در سوگشان بگريند، من كسى نبودم كه به نبرد تهدید شوم، و يا از ضرب شمشير بهراسم! من به پروردگار خويش یقین دارم و در دین و آیین خود گرفتار شک و ترديد نيستم.» (شرح‌های خطبه: )


سه مورد از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۹۱.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۱۶۷.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۸۳۴.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۱۳، خطبه ۲۰۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۱۲، خطبه ۲۰۲.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۲۳، خطبه ۲۰۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۰۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۵.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۱۰۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۹۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۵.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۹، خطبه ۲۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۵۵، خطبه ۲۲.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۶۴، خطبه۲۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۶۱.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۶۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۳۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۳۱۳.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۳۰۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «هدد»، ج۲، ص۱۰۹۱.    






جعبه ابزار