نٰادیکُمُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نٰادیکُمُ:(في ناديكُمُ الْمُنكَرَ) «نٰادیکُمُ» واژۀ «نادی» (بر
وزن قاضى) از مادّۀ «
نداء» به معنى «مجلس عمومى» و گاه به معنى مركز تفريح است، زيرا افراد در آن‌جا يک‌ديگر را
صدا مى‌زنند و ندا مى‌كنند.
قرآن در آيۀ مورد بحث به
شرح زندگی نابهنجار
قوم لوط پرداخته است و به‌طورى كه در بعضى از تواريخ آمده، آن‌ها منكراتى در مجالس خود انجام مى‌دادند و فحش‌هاى ركيک و كلمات زشت رد و بدل مى‌كردند، با كف
دست بر پشت يک‌ديگر مى‌زدند،
قمار مى‌كردند، بازی‌هاى بچه‌گانه داشتند و به عابرين سنگ‌ريزه پرتاب مى‌كردند و انواع آلات موسيقى به كار مى‌بردند و حتى در حضور جمع بدن خود را برهنه و گاه
کشف عورت مى‌كردند.
به موردی از کاربرد «نٰادیکُمُ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(أَ ئِنَّكُمْ لَتَأْتونَ الرِّجالَ وَ تَقْطَعونَ السَّبيلَ وَ تَأْتونَ في ناديكُمُ الْمُنكَرَ فَما كانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلّا أَن قالوا ائْتِنا بِعَذابِ اللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ الصّادِقينَ) «آيا شما به سراغ مردان مى‌رويد و راه بقاى
نسل انسان را
قطع مى‌كنيد و در مركز اجتماعتان اعمال ناپسند انجام مى‌دهيد؟!» امّا پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند: «اگر راست مى‌گويى
عذاب الهى را براى ما بياور.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
سياق خود شاهد است بر اين‌كه مراد از آمدن رجال، عمل
لواط است، و مراد از
قطع سبیل، اهمال گذاشتن طريق تناسل، و
لغو كردن آن است، چون راه تناسل عبارت است از نزديكى و
جماع با زنان، و قوم لوط اين راه را قطع نمود، و آن را
لغو كردند، پس تعبير به قطع سبيل
کنایه است از
اعراض از نسوان و
ترک مقاربت با آنان، و مراد از اتيانهم المنكر فى ناديهم - با در نظر داشتن اين‌كه كلمه نادى به معناى مجلسى است كه جمعى در آن گرد هم باشند، و وقتى گفته مى‌شود:
نادى كه همه اهل مجلس حضور داشته باشند-، اين است كه عمل لواط را و يا مقدمات شنيعه آن را در پيش روى همه انجام مى‌دادند.
بعضى از مفسرين گفته‌اند: مراد از قطع سبيل، بستن راه‌هايى است كه به
شهر و ديار ايشان منتهى مى‌شد، چون قوم لوط از شهر بيرون مى‌شدند، و سر راه را بر مسافرينى كه مى‌خواستند به شهر آنان درآيند مى‌گرفتند، و آن گاه هر يک سنگى به
طرف آن‌ها پرتاب مى‌كردند، سنگ هر كس به هر كس مى‌خورد، او را مى‌گرفتند و اموالش را غارت مى‌كردند، و با او عمل لواط انجام مى‌دادند، و تازه سه درهم نيز
غرامت مى‌ستاندند، و در
شهر قاضى داشتند كه او هم همين طور قضاوت مى‌كرد، و
حق را به اهل شهر مى‌داد .
بعضى ديگر گفته‌اند: مراد از قطع سبيل،
اشاره به گناه ديگر آنان است، و آن اين‌كه علاوه بر عمل زشت مزبور راهزنى هم مى‌كردند ولى به طورى كه خواننده ملاحظه فرمود، سياق آيه خلاف اين را مى‌رساند.
بعضى ديگر گفته‌اند: مراد از اتيان المنكر فى النادى، اين است كه:
مجالسشان همه رقم منكرات و اعمال زشت داشت، به يک‌ديگر ناسزا، و ناملايم مى‌گفتند، و قمار مى‌كردند، و به عابران سنگ مى‌انداختند، و دف و ناى مى‌نواختند،
كشف عورت مى‌كردند، لواط مرتكب مى‌شدند. ولى خواننده عزيز آن‌چه را كه از سياق استفاده مى‌شد فهميد.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نادیکم»، ج۴، ص ۴۰۳.
