• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نِحْلَه (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: نِحْلَه (قاموس قرآن (جلد ۷))
مقالات مرتبط: نِحْلَة (لغات‌قرآن)، نُحْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)، نحل.


نِحْلَه (به کسر نون، سکون حاء و فتح لام) از واژگان قرآن کریم به معنای عطیّه است.


نِحْلَه
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۳۶.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۹۵.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۴۷۸.    
به معنای عطیّه است.
در مجمع گوید: نحله عطیّه‌ای است که در مقابل ثمن و عوض نباشد،
[۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۲.    

راغب نیز نظیر آن را گفته است.
[۵] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۹۵.    

راغب معنای اصلی نحل را زنبور عسل گرفته و گوید: به نظر من مهریّه را از آن جهت نحله گویند که عطیّه مرد مثل عطیّه زنبور عسل عوض مالی ندارد و گوید: می‌شود عطیّه را معنای اصلی قرارداد در این صورت زنبور را از آن جهت نحل گویند که کارش عطیّه‌ایست نسبت به مردم.
[۶] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۹۵.    

(به اختصار) در مجمع وجه‌ دوّم را اختیار فرموده و گوید: زنبور را نحل گویند که خداوند به وسیله او عسل را به مردم عطا کرده است.
[۷] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۲.    


به موردی از نِحْلَه که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - نِحْلَه (آیه ۴ سوره نساء)

(وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَ‌ نِحْلَةً)
[۸] نساء/سوره۴، آیه۴.    

(و مهر زنان را به طور كامل به عنوان يک بدهى يا هدیه، به آنان بپردازيد)
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۷۷.    
[۱۰] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۲۶۹.    
[۱۱] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۱۶۹.    
[۱۲] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۲۰.    
[۱۳] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۲.    

مراد از «(صَدُقة)» (بفتح صاد و ضمّ دال) مهریّه زنان است.
[۱۴] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۳، ص۳۳۵.    
گویی علّت این تسمیه آن است که اعطاء آن دلیل صدق الفت و عشق مرد به زن است و اطلاق نحله از آن است که مهریّه فقط عطیّه و بخششی است از مرد و با این دو لفظ قرآن کریم موقعیّت مهر را در اسلام بیان کرده که چون موقعیّت زن موقعیّت عشق و موقعیّت مرد موقعیّت تمنّا و خواهش از زن است لذا مهریّه‌ای به او می‌دهد که فقط عطیّه و شاهد صدق توجّه مرد به زن است.
۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۳۶.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۹۵.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۴۷۸.    
۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۲.    
۵. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۹۵.    
۶. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۹۵.    
۷. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۲.    
۸. ↑ نساء/سوره۴، آیه۴.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۷۷.    
۱۰. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۲۶۹.    
۱۱. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۱۶۹.    
۱۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۲۰.    
۱۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۲.    
۱۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۳، ص۳۳۵.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «نحله»، ج۷، ص۳۶.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره نساء
جعبه ابزار