• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نامه ۶۹ نهج البلاغه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.



اخلاقي


وَ مِنْ كِتاب لَهُ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ)
از نامه های‌ آن حضرت است

اِلَى الْحارِثِ الْهَمْدانِىِّ
به حـارث هَمْـدانی‌

۱. اخلاق المسؤولين الحكوميين

«وَ تَمَسَّكْ بِحَبْلِ الْقُرْآنِ وَ اسْتَنْصِحْهُ،»۱
به ریسمان قرآن چنگ زن و از آن طلب پند کن،



«وَ أَحِلَّ حَلاَلَهُ،»۲
حلالش را حلال،



«وَ حَرِّمْ حَرَامَهُ،»۳
و حرامش را حرام شمار،



«وَ صَدِّقْ بِمَا سَلَفَ مِنَ الْحَقِّ،»۴
به آنچه که از حق گذشته است تصدیق کن،



«وَ اعْتَبِرْ بِمَا مَضَى مِنَ الدُّنْيَا لِمَا بَقِيَ مِنْهَا،»۵
از گذشته جهان برای‌ باقیمانده آن پند گیر،



«فَإِنَّ بَعْضَهَا يُشْبِهُ بَعْضاً،»۶
زیرا بعضی‌ از آن شبیه بعض دیگر است،



«وَ آخِرَهَا لاَ حِقٌ بِأَوَّلِهَا!»۷
و انجامش به آغازش می‌ پیوندد،



«وَ كُلُّهَا حَائِلٌ مُفَارِقٌ.»۸
و همه آن از بین رفتنی‌ و از دست دادنی‌ است.



«وَ عَظِّمِ اسْمَ اللهِ أَنْ تَذْكُرَهُ إِلاَّ عَلَى حَقٍّ،»۹
نام خدا را بزرگ دار در اینکه از نام خدا جز به حق یاد کنی‌.



«وَ أَكْثِرْ ذِكْرَ الْمَوْتِ وَ مَا بَعْدَ الْمَوْتِ،»۱۰
بسیار یاد مرگ و بعد از مرگ باش.



«وَ لاَ تَتَمَنَّ الْمَوْتَ إِلاَّ بِشَرْط وَثِيق.»۱۱
مرگ را جز با شرط محکم و استوار آرزو مکن.



«وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَل يَرْضَاهُ صَاحِبُهُ لِنَفْسِهِ، وَ يُكْرَهُ لِعَامَّةِ الْمُسْلِمِينَ.»۱۲
از هر عملی‌ که کننده اش آن را برای‌ خود می‌ پسندد و برای‌ مسلمین خوشایند نیست برحذر باش.



«وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَل يُعْمَلُ بِهِ فِي السِّرِّ، وَ يُسْتَحَى مِنْهُ فِي الْعَلاَنِيَةِ،»۱۳
و از هر برنامه ای‌ که در نهان انجام می‌ گیرد و در آشکار از آن شرم می‌ رود دوری‌ کن.



«وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَل إِذَا سُئِلَ عَنْهُ صَاحِبُهُ أَنْكَرَهُ أَوِ اعْتَذَرَ مِنْهُ.»۱۴
از کارهایی‌ که اگر از کننده اش سؤال شود به انکار برمی‌ خیزد یا از آن پوزش می‌ طلبد بپرهیز.



«وَ لاَ تَجْعَلْ عِرْضَكَ غَرَضاً لِنِبَالِ الْقَوْلِ،»۱۵
آبرویت را نشانه تیرهای‌ گفته های‌ مردم قرار مده،



«وَ لاَ تُحَدِّثِ النَّاسَ بِكُلِّ مَا سَمِعْتَ بِهِ،»۱۶
و هر آنچه را شنیدی‌ با مردم در میان مگذار،



«فَكَفَى بِذلِكَ كَذِباً.»۱۷
که همین کار بر دروغگویی‌ کفایت می‌ کند،



«وَ لاَ تَرُدَّ عَلَى النَّاسِ كُلَّ مَا حَدَّثُوكَ بِهِ،»۱۸
و نیز هر آنچه را برای‌ تو می‌ گویند تکذیب مکن،



«فَكَفَى بِذلِكَ جَهْلا.»۱۹
که این گواه بر جهل است.



«وَ اكْظِمِ الْغَيْظَ،»۲۰
خشم را فرو خور،



«وَ تَجَاوَزْ عِنْدَ الْمَقْدَرَةِ،»۲۱
به هنگام توانایی‌ گذشت کن،



«وَ احْلُمْ عِنْدَ الْغَضَبِ،»۲۲
و به وقت غضب بردبار باش،



«وَ اصْفَحْ مَعَ الدَّوْلَةِ،»۲۳
و زمان حکومت و قدرت چشم پوشی‌ داشته باش



«تَكُنْ لَكَ الْعَاقِبَةُ.»۲۴
تا عاقبت خوشی‌ برایت باشد.



«وَ اسْتَصْلِحْ كُلَّ نِعْمَة أَنْعَمَهَا اللهُ عَلَيْكَ،»۲۵
از هر نعمتی‌ که خداوند در اختیارت گذاشته به راه صلاح مصرف کن،



«وَ لاَ تُضَيِّعَنَّ نِعْمَةً مِنْ نِعَمِ اللهِ عِنْدَكَ،»۲۶
و هیچ نعمت خداداده را به تباهی‌ نبر،



«وَ لْيُرَ عَلَيْكَ أَثَرُ مَا أَنْعَمَ اللهُ بِهِ عَلَيْكَ.»۲۷
باید نشانه نعمت هایی‌ که خداوند به تو داده در تو دیده شود.

۲. صفات المؤمنين

«وَ اعْلَمْ أَنَّ أَفْضَلَ الْمُؤْمِنِينَ أَفْضَلُهُمْ تَقْدِمَةً مِنْ نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ وَ مَالِهِ،»۲۸
آگاه باش بهترین مؤمنین بهترین ایشان است در پیش فرستادن جان و اهل و مالش در راه حق،



«فَإِنَّكَ مَا تُقَدِّمْ مِنْ خَيْر يَبْقَ لَكَ ذُخْرُهُ،»۲۹
که هر آنچه از نیکی‌ پیش فرستی‌ برای‌ تو ذخیره شود،



«وَ مَا تُؤَخِّرْهُ يَكُنْ لِغَيْرِكَ خَيْرُهُ.»۳۰
و آنچه را به جای‌ گذاری‌ خیرش برای‌ غیر تو خواهد بود.



«وَ احْذَرْ صَحَابَةَ (مصاحبة) مَنْ يَفِيلُ رَأْيُهُ، وَ يُنْكَرُ عَمَلُهُ،»۳۱
از همنشینی‌ با کسی‌ که رأیش سست و کارش زشت است بپرهیز،



«فَإِنَّ الصَّاحِبَ مُعْتَبَرٌ بِصَاحِبِهِ.»۳۲
که هر دوستی‌ را از دوستش می‌ شناسند.



«وَ اسْكُنِ الاَْمْصَارَ الْعِظَامَ فَإِنَّهَا جِمَاعُ الْمُسْلِمِينَ،»۳۳
در شهرهای‌ بزرگ مسکن گزین که آنجا مرکز اجتماع مسلمین است،



«وَ احْذَرْ مَنَازِلَ الْغَفْلَةِ وَ الْجَفَاءَ وَ قِلَّةَ الاَْعْوَانِ عَلَى طَاعَةِ اللهِ.»۳۴
از اقامت در مراکز غفلت و ستمکاری‌ و آنجا که مددکاران بر طاعت خدا اندکند بپرهیز.



«وَ اقْصُرْ رَأْيَكَ عَلَى مَا يَعْنِيكَ.»۳۵
اندیشه ات را در اموری‌ که به کارت آید مشغول دار.



«وَ إِيَّاكَ وَ مَقَاعِدَ (معاقد) الاَْسْوَاقِ،»۳۶
از نشستن در گذرگاههای‌ بازار حذر کن،



«فَإِنَّهَا مَحَاضِرُ الشَّيْطَانِ،»۳۷
زیرا آن مراکز محل حضور شیطان



«وَ مَعَارِيضُ الْفِتَنِ.»۳۸
و پیش آمدن فتنه هاست.



«وَ أَكْثِرْ أَنْ تَنْظُرَ إِلَى مَنْ فُضِّلْتَ عَلَيْهِ،»۳۹
در رابطه با کسی‌ که تو را بر او برتری‌ داده اند زیاد توجه داشته باش،



«فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ أَبْوَابِ الشُّكْرِ،»۴۰
که این توجه از جمله راههای‌ شکرگزاری‌ است.



«وَ لاَ تُسَافِرْ فِي يَوْمِ جُمُعَة حَتَّى تَشْهَدَ الصَّلاَةَ»۴۱
در روز جمعه سفر مکن تا به نماز جمعه حاضر شوی‌،



«إِلاَّ فَاصِلا فِي سَبِيلِ اللهِ،»۴۲
مگر سفری‌ که برای‌ جهاد بروی‌،



«أَوْ فِي أَمْر تُعْذَرُ بِهِ.»۴۳
یا کاری‌ که نسبت به آن معذوری‌.



«وَ أَطِعِ اللهَ فِي جَمِيعِ أُمُورِكَ،»۴۴
در تمام کارهایت از خدا اطاعت کن،



«فَإِنَّ طَاعَةَ اللهِ فَاضِلَةٌ عَلَى مَا سِوَاهَا.»۴۵
که اطاعت از خدا از همه چیز برتر است.

۳. أسلوب استخدام النّفس في سبيل الخيرات

«وَ خَادِعْ نَفْسَكَ فِي الْعِبَادَةِ،»۴۶
نفس خود را در عبادت بفریب،



«وَ ارْفُقْ بِهَا وَ لاَ تَقْهَرْهَا،»۴۷
و با او به رفق و مدارا باش و به او سختگیری‌ مکن،



«وَ خُذْ عَفْوَهَا وَ نَشَاطَهَا،»۴۸
و زمانی‌ که نشاط و فراغت دارد به عبادتش آر،



«إِلاَّ مَا كَانَ مَكْتُوباً عَلَيْكَ مِنَ الْفَرِيضَةِ،»۴۹
مگر در آنچه بر تو واجب است،



«فَإِنَّهُ لاَبُدَّ مِنْ قَضَائِهَا وَ تَعَاهُدِهَا عِنْدَ مَحَلِّهَا.»۵۰
که تو را از انجامش و مراعات آن در زمان معینش چاره ای‌ نیست.



«وَ إِيَّاكَ أَنْ يَنْزِلَ بِكَ الْمَوْتُ»۵۱
بترس از اینکه مرگ بر تو درآید



«وَ أَنْتَ آبِقٌ مِنْ رَبِّكَ فِي طَلَبِ الدُّنْيَا.»۵۲
و تو در آن وقت برای‌ به دست آوردن دنیا از خداوندت فراری‌ باشی‌.



«وَ إِيَّاكَ وَ مُصَاحَبَةَ الْفُسَّاقِ،»۵۳
از همنشینی‌ با بدکاران دوری‌ کن،



«فَإِنَّ الشَّرَّ بِالشَّرِّ مُلْحَقٌ.»۵۴
که بدی‌ به بدی‌ پیوندد.



«وَ وَقِّرِ اللهَ،»۵۵
خداوند را بزرگ دار



«وَ أَحْبِبْ (أحبّ) أَحِبَّاءَهُ.»۵۶
و دوستانش را دوست بدار.



«وَ احْذَرِ الْغَضَبَ،»۵۷
از خشم بپرهیز،



«فَإِنَّهُ جُنْدٌ عَظِيمٌ مِنْ جُنُودِ إِبْلِيسَ،»۵۸
که خشم سپاهی‌ بزرگ از سپاهیان ابلیس است.



«وَ السَّلام.»۵۹
و السلام.




جعبه ابزار