• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مکرر حکم امضایی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حكم امضایى، حکم و دلیل تأیید شده از جانب شارع مقدس را می گویند.




پیش از ظهور اسلام، براى تنظیم مناسبات حقوقى، معاملاتى، اقتصادى و نیز مراسم عبادى قواعد و مقرراتى میان مردم وجود داشتکه برخى از شرایع پیشین و برخى دیگر از بناى عقلا نشأت مى‏گرفت. آن دسته از قواعد و مقررات و مراسمى که پس از اسلام شارع آنها را- هرچند با سكوت و نهى نكردن، خواه به طورکامل یا با اصلاحات جزئی یا کلی- تأیید و امضا کرده است، احکام و ادله امضایى نامیده مى‏شود و در مقابل آن، احکام و ادله تأسیسی است
[۱] مبسوط در ترمینولوژى حقوق، ج۱، ج۱۸۷؛
[۲] جامع الشتات ج۱، ص۱۷۶.

عقود ، ایقاعات و برخى موارد دیگر، مانند وجوب ختنه، وجوب حداد زن پس از مرگ شوهر و وجوب وفا به نذر
[۳] معتمد العروة، ج۱، ص۱۴۷.
از احکام امضایى اند. همچنین حجیت بیشتر امارات - مانند حجیت خبر ثقه- و نیز اصوللفظی امضایى است.
[۴] اصطلاحات الاصول، ج۷۰.
[۵] دروس فى علم الاصول، ج۳، ص۲۵۲.
[۶] زبدة الاصول، ج۳، ص۸۹.

برخى، امضایى بودن تمامى احکام وضعی بر خلاف احکام تکلیفی را از جمله تفاوتهاى این دو دسته از احکام دانسته‏اند.
البته امضایى بودن احکام وضعی، به اعتبار خود احکام است، اما به اعتبار موضوعاتِ آنها، این احکام به امضایى و تأسیسی تقسیم مى‏شوند، مانند ملکیت که خود، حكمى وضعى است، اما اعتبار فقر یا سید بودن به عنوان موضوع براى تملک زکات و خمس، امرى تأسیسی مى‏باشد.



 
۱. مبسوط در ترمینولوژى حقوق، ج۱، ج۱۸۷؛
۲. جامع الشتات ج۱، ص۱۷۶.
۳. معتمد العروة، ج۱، ص۱۴۷.
۴. اصطلاحات الاصول، ج۷۰.
۵. دروس فى علم الاصول، ج۳، ص۲۵۲.
۶. زبدة الاصول، ج۳، ص۸۹.
۷. اجود التقریرات، ج۲، ص۳۸۳- ۷۶    
۸. فوائد الاصول، ج۴، ص۳۸۸.    





فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۳،ص۳۵۲.    




جعبه ابزار