مُقامة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُقامَة: (الَّذی أَحَلَّنا دارَ الْمُقامَةِ مِن فَضْلِهِ) به ضم میم به معنی
«موضع اقامت» است و به معنی مصدری یعنی «
اقامت.»
به موردی از کاربرد
مُقامَة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(الَّذی أَحَلَّنا دارَ الْمُقامَةِ مِن فَضْلِهِ لا يَمَسُّنا فيها نَصَبٌ وَ لا يَمَسُّنا فيها لُغُوبٌ) (همان كسى كه با
فضل خود ما را در اين سراى اقامت جاويدان جاى داد كه نه در آن رنجى به ما مى‌رسد و نه سستى و واماندگى.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
كلمه مقامة به معناى اقامه است، و دار المقامه آن منزلى است كه كسى از آن بيرون نمى‌رود و از آنجا به جاى ديگر كوچ نمى‌كند. و كلمه نصب به فتحه نون و صاد- به معناى
تعب و مشقت است. و كلمه
لغوب - به ضمه لام- به معناى خستگى و تعب در طلب معاش و غير آن است. و معنايش اين است كه: آن خدايى كه ما را به فضل خودش و بدون اينكه استحقاقى داشته باشيم در خانه جاودانه داخل كرد،
بهشتی كه نه در آن مشقتى هست و نه تعبى، و نه ما در آنجا در طلب آنچه مى‌خواهيم دچار خستگى و كندى مى‌شويم، چون هر چه بخواهيم در آن هست.
آیه مورد بحث از قول مؤمنان بهشتی می‌گوید: «
خداوندی که با فضل خود ما را در این سرای اقامت جاویدان جای داد که نه در آنجا رنج و تعبی به ما می‌رسد و نه سستی و واماندگی.»
از یکسو آنجا سرای اقامت است و چنان نیست که انسان تا می‌خواهد به محیط آن آشنا شود و به آن دل ببندد بانگ «الرحیل» سر داده شود و از سوی دیگر با این که عمر طولانی آن به ابدیت می‌پیوندد و در چنین مدتی قاعدةً انتظار تعب و درد و مشتقی می‌رود مطلقا در آنجا خبری از این امور نیست، حتی طول مدت نیز باعث ملال و خستگی نمی‌شود که هر روز نعمت جدید و جلوه تازه‌ای از نعمت‌ها و جلوه‌های پروردگار به بهشتیان ارائه می‌شود.
کلمه «مقامة» تنها یک‌بار در قرآن کریم و آن نیز در همین آیه آمده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُقامة»، ج۳، ص۷۹۸.
