• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مُحَمَّد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مُحَمَّد (به ضم میم، فتح حاء و میم مشدد) از واژگان قرآن کریم به کسی اطلاق می‌شود که دارای محامد بوده و خصال پسندیده‌اش بسیار باشد.
این کلمه که نام مبارک حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است چهار بار در قرآن مجید آمده است‌.



مُحَمَّد به کسی اطلاق می‌شود که دارای محامد بوده و خصال پسندیده‌اش بسیار باشد.
راغب گوید محمود آن است که ستوده شود، محمّد آن است که خصال پسندیده‌اش بسیار باشد.
جوهری گوید: «المحمّد: الَّذی کثرت خصاله المحمودة»
اقرب الموارد نیز عین این جمله را دارد.
در مجمع ذیل آیه ۱۴۴ آل عمران گوید: محمّد یعنی جامع تمام محامد زیرا تمحید درباره کمال محامد به کار می‌رود.


به مواردی از مُحَمَّد که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - مُحَمَّدٌ (آیه ۱۴۴ سوره آل عمران)

(وَما مُحَمَّدٌ اِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ‌.)
(محمّد فقط فرستاده خدا است و پيش از او، فرستادگان ديگرى نيز بودند.)
علی هذا کلمه محمّد به عنوان وصف به کسی اطلاق می‌شود که دارای محامد بوده باشد و تفعیل در آن به معنی کثرت است و این کلمه که نام مبارک حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است چهار بار در قرآن مجید آمده است‌.


۲.۲ - مُحَمَّدٌ (آیه ۴۰ سوره احزاب)

(ما کانَ‌ مُحَمَّدٌ اَبا اَحَدٍ مِنْ رِجالِکُمْ‌.)
(محمد پدر هيچ يك از مردان شما نبوده است.)


۲.۳ - مُحَمَّدٍ (آیه ۲ سوره محمد)

(وَ آمَنُوا بِما نُزِّلَ عَلی‌ مُحَمَّدٍ.)
(و كسانى كه ایمان آوردند به آن‌چه بر محمد نازل شده.)


۲.۴ - مُحَمَّدٍ (آیه ۲۹ سوره فتح)

(مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ.)
(محمد فرستاده خدا است.)
محمّد هر چند اسم و علم آن حضرت است ولی بنابر صفاتی که حقّ تعالی برای آن حضرت در قرآن می‌شمارد و از جمله‌: (وَاِنَّکَ لَعَلی‌ خُلُقٍ عَظِیمٍ‌ اللَّهُ.)
(و تو اخلاق عظيم و برجسته‌اى دارى.)
و (اَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسالَتَهُ‌.)
(خداوند آگاهتر است كه رسالت خويش را در كجا و به عهده چه كسى قرار دهد.) و غیره، روشن می‌شود که در ذکر نام مبارک آن حضرت، صفات محموده‌اش ملحوظ است؛ گر چه این نام به وسیله خانواده‌اش در کودکی به وی نام‌گذاری شده است اللّه اعلم.



این واژه چهار بار در قرآن ذکر شده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۷۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۵۶.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۴۰.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۵۶.    
۵. جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۲، ص۴۶۶.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۷۱۷.    
۷. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۴۰۳.    
۹. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۶۸.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۵۵.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۳۷.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۲۷۹-۲۸۰.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۴۰۶.    
۱۵. احزاب/سوره۳۳، آیه۴۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۲۳.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۴۸۶.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۲۴-۳۲۵.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۱۳۱-۱۳۲.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۱۶۵.    
۲۱. محمد/سوره۴۷، آیه۲.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۰۷.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۳۳۸.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۲۳.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۴۰.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۶۱.    
۲۷. فتح/سوره۴۸، آیه۲۹.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۱۵.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۴۴۶.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۹۹.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۱۷۶.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۱۲.    
۳۳. قلم/سوره۶۸، آیه۴.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۴.    
۳۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۶۱۸.    
۳۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۶۹.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۲۱۲.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۶.    
۳۹. انعام/سوره۶، آیه۱۲۴.    
۴۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۴۳.    
۴۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۴۷۰.    
۴۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۳۴۱.    
۴۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۲۶۱.    
۴۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۱۵۶.    
۴۵. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۴.    
۴۶. احزاب/سوره۳۳، آیه۴۰.    
۴۷. محمد/سوره۴۷، آیه۲.    
۴۸. فتح/سوره۴۸، آیه۲۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «محمد»، ج۲، ص۱۷۵.    






جعبه ابزار