مَغْضوبِ عَلَیْهِمْ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَغْضوبِ عَلَیْهِمْ:(وَ إِذا ما غَضِبوا هُمْ يَغْفِرونَ) «مَغْضوبِ عَلَیْهِمْ» به معنای
خشم است و به كسانى اطلاق مى‌شود كه مورد خشم و
غضب خداوند قرار گرفته‌اند و آن‌ها گمراهان لجوج و يا منافقانند كه در بسيارى موارد، غضب و
لعن خداوند در مورد آن‌ها
ذکر شده است.
منظور از «مغضوب عليهم» منحرفان يهودند. اين برداشت به خاطر موضع گيری‌هاى خاص اين دو گروه در برابر
دعوت اسلام مى‌باشد، زيرا همان‌گونه كه
قرآن هم صريحا در آيات مختلف بازگو مى‌كند، منحرفان
یهود،
کینه و
عداوت خاصى نسبت به دعوت اسلام نشان مى‌دادند، هر چند در آغاز، دانشمندان آن‌ها از مبشران اسلام بودند، اما چيزى نگذشت كه به جهاتى كه اين‌جا جاى
شرح آن نيست از جمله به خطر افتادن منافع ماديشان سرسخت‌ترين
دشمن شدند، و از هر گونه كار شكنى در پيشرفت اسلام و مسلمين فروگذار نكردند (همان‌گونه كه امروز نيز موضع گروه صهيونيست در برابر اسلام و مسلمانان همين است.
به موردی از کاربرد «مَغْضوبِ عَلَیْهِمْ» در قرآن، اشاره می‌شود:
(صِراطَ الَّذينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِمْ وَ لا الضّالّينَ) «راه كسانى كه به آنان
نعمت دادى، نه كسانى كه مورد غضب واقع شده‌اند و نه گمراهان.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: كسى كه ايمان را با
کفر عوض كند، راه را گم كرده، كه مى‌رساند دسته سومى هستند كه نه راهشان بسوى بالا است، و نه بسوى
سقوط، بلكه اصلا راه را گم كرده دچار
حیرت شده‌اند، آن‌ها كه راهشان بسوى بالا است، كسانى هستند كه ايمان به آيات
خدا دارند، و از عبادت او
استکبار نمى‌كنند، و بعضى ديگر راهشان بسوى پستى منتهى می‌شود، و آن‌ها كسانى هستند كه بايشان
غضب شده، و بعضى ديگر اصلا راه را از
دست داده و گمراه شده‌اند، و آنان (ضالين) اند، و اى بسا كه آيه مورد بحث باين سه طائفه اشاره كند، (الذين انعمت عليهم) طائفه اول، و (مغضوب عليهم) طائفه دوم، و (ضالين) طائفه سوم باشند. و پر واضح است كه
صراط مستقیم آن دو طريق ديگر، يعنى طريق (مغضوب عليهم)، و طريق (ضالين) نيست، پس قهرا همان طائفه اول، يعنى مؤمنين خواهد بود كه از آيات خدا استكبار نمى‌ورزند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مغضوب علیهم»، ج۳، ص ۳۲۴.
