موت (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
موْت (به ضم میم و سکون واو) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
مرگ است.
موارد زيادى از اين مادّه در
نهج‌البلاغه آمده است.
موْت به معنای مرگ است.
جمع موت موتات می‌باشد.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می باشد:
امام علی (علیه‌السلام) از
رسول خدا (صلی‌اللّه‌علیه‌و‌آله) نقل مى‌كند كه فرمود:
«إِنَّهُ يَموتُ مَنْ ماتَ مِنّا وَ لَيْسَ بِمَيِّت، وَ يَبْلَى مَنْ بَلِيَ مِنّا وَ لَيْسَ بِبال، فَلا تَقولوا بِما لا تَعْرِفونَ.» «هر كس از ما مى‌ميرد در حقيقت نمرده است و چيزى از ما كهنه نمى‌شود، پس آنچه نمى‌دانيد مگوييد.»
گويا منظور آنستكه ارواح آن‌ها : چنان بلند و آگاه و مشرف به جهان است كه گويا نمرده و نه پوسيده‌اند و اللّه العالم.
موتات: على الظاهر
جمع موت است گرچه در
لغت پيدا نشد و آن سه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است چنانكه فرمايد:
«فَكانَتْ مُعالَجَةُ الْقِتالِ أَهْوَنَ عَلَيَّ مِنْ مُعالَجَةِ الْعِقابِ، وَ مَوْتاتُ الدُّنْيا أَهْوَنَ عَلَيَّ مِنْ مَوْتاتِ الاْخِرَةِ.» «(ديدم) تن به
جنگ دادن آسان‌تر است از اين‌كه تن به كيفر پروردگار بدهم! از دست‌رفتن دنيا برايم سهل‌تر است تا از دست رفتن
آخرت، (و
ترک نمودن وظيفه).»
منظور از موتات عذاب‌ها و رنج‌هاست كه گوئى هر يک موت و مرگى است يعنى عذاب‌هاى دنيا و گرفتاری‌هاى آن بر من از عذاب‌هاى آخرت آسان‌تر است.
ابن میثم فرمايد: «و استعار لفظ الموتات الاهوال و الشدائد فى الدنيا و الآخرة»
درباره
عذاب آخرت فرموده:
«وَ أَعْظَمُ ما هُنالِكَ... تَصْلِيَةُ الْجَحيمِ... لا فَتْرَةٌ مُريحَةٌ... وَ لا سِنَةٌ مُسَلِّيَةٌ، بَيْنَ أَطْوارِ الْمَوْتاتِ، وَ عَذابِ السّاعاتِ.» یعنی «بزرگ‌ترین چيز انداخته شدن به جهنم است نه
قطع عذاب هست كه راحت كند، و نه خوابى و چرتى است كه
تسلیت دهد ميان انواع مرگ‌ها (عذاب‌ها) و عذاب همه وقت‌ها.
موارد زيادى از واژه موت در «نهج‌البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «موت»، ج۱، ص۹۹۸.
