مشرکان و محمد (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بعد از
بعثت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله ، مشرکان نبوت ایشان را انکار کردند. در این مقاله ایات مرتبط با رفتار مشرکان با حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله معرفی می‌شوند.
تهدید پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، از ناحيه مشركان:
۱. وَ إِنْ كادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْها وَ إِذاً لا يَلْبَثُونَ خِلافَكَ إِلَّا قَلِيلًا سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا قَبْلَكَ مِنْ رُسُلِنا وَ لا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحْوِيلًا.
۲. بَشِيراً وَ نَذِيراً فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لا يَسْمَعُونَ وَ قالُوا قُلُوبُنا فِي أَكِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونا إِلَيْهِ وَ فِي آذانِنا وَقْرٌ وَ مِنْ بَيْنِنا وَ بَيْنِكَ حِجابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنا عامِلُونَ.
تهديد محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله از سوى مشركان به آسيب ديدن از
بتها:
أَ لَيْسَ اللَّهُ بِكافٍ عَبْدَهُ وَ يُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِنْ دُونِهِ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ .
مقصود از «و يخوّفونك ...»
ترساندن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله ازسوى مشركان، به آزار ديدن از بتها است.
تهديد مشركان به موضعگيرى، در برابر محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ قالُوا قُلُوبُنا فِي أَكِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونا إِلَيْهِ وَ فِي آذانِنا وَقْرٌ وَ مِنْ بَيْنِنا وَ بَيْنِكَ حِجابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنا عامِلُونَ.
بیزاری پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از اعمال و كردار مشركان و بيزارى مشركان، از اعمال و
کردار پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ إِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ لِي عَمَلِي وَ لَكُمْ عَمَلُكُمْ أَنْتُمْ بَرِيئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَ أَنَا بَرِي‌ءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ.
نازل شدن
گنج و همراه بودن فرشته‌اى با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، از پيشنهادها و معجزه‌هاى درخواستى مشركان براى باور كردن حقّانيّت رسالت آن حضرت:
فَلَعَلَّكَ تارِكٌ بَعْضَ ما يُوحى إِلَيْكَ ... أَنْ يَقُولُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّما أَنْتَ نَذِيرٌ ....
فرود آوردن قطعاتى از
آسمان، از
معجزات اقتراحی و مورد درخواست مشركان مكّه از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبِيلًا.
ايجاد خانه‌اى از
طلا براى خود،
معجزه مورد درخواست مشركان مكّه از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقى فِي السَّماءِ وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنا كِتاباً نَقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلَّا بَشَراً رَسُولًا.
صعود پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به آسمان، و آوردن دستخطّى قابل خواندن و گواه بر صعود واقعى خويش، معجزه درخواستى مشركان مكّه از آن حضرت:
أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقى فِي السَّماءِ وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنا كِتاباً نَقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلَّا بَشَراً رَسُولًا.
مشرکان، خواهان معجزه‌اى تازه از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَتْهُمْ آيَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بِها قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ ....
عدم
ایمان مشرکان، حتّى با مشاهده
معجزه مورد درخواست خويش:
وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَتْهُمْ آيَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بِها قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ وَ ما يُشْعِرُكُمْ أَنَّها إِذا جاءَتْ لا يُؤْمِنُونَ.
پيشنهادهاى نابجاى مشركان و معجزه‌هاى درخواستى آنان، موجب دلتنگى و
ناخشنودی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
فَلَعَلَّكَ تارِكٌ بَعْضَ ما يُوحى إِلَيْكَ وَ ضائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَنْ يَقُولُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جاءَ مَعَهُ مَلَكٌ ....
•••
استهزای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از جانب مشركان:
فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ.
••• ازدحام
کافران و مشركان در اطراف پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله براى مشاهده
عبادت و
نماز آن حضرت، با هدف
استهزا:
وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَداً .
براساس يكى از احتمالات است كه مقصود از ضمير جمع «يكونون» مشركان و كافران
قریش باشد كه با هدف استهزا در موقع نماز و
قرائت قرآن در اطراف پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله ازدحام مى‌نمودند.
محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله در نظر مشركان، انسانى
گمراه:
قُلْ إِنْ ضَلَلْتُ فَإِنَّما أَضِلُّ عَلى نَفْسِي ....
آزاد بودن مشركان در بحث و
مناظره با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
ادْعُ إِلى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ ...
لازمه امر به دعوت و
مجادله احسن، آزاد بودن طرف مقابل به اظهار نظر است.
بهانه‌جویی مشرکان از حضور پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در بازارها و استفاده از خوراكيها:
وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً ... وَ قالُوا ما لِهذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعامَ وَ يَمْشِي فِي الْأَسْواقِ ....
بهانه‌جويى مشركان از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به علّت نداشتن
باغ و همراه نبودن فرشته‌اى با او:
وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً ... وَ قالُوا ما لِهذَا الرَّسُولِ ... لَوْ لا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيراً ... أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْها ....
بهانه‌جويى مشركان با درخواست
آیه و معجزه‌اى ويژه از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
۱. وَ قالَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ لَوْ لا
يُكَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِينا آيَةٌ ....
۲. ... ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ شُرَكاؤُكُمُ الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ وَ قالُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قادِرٌ عَلى أَنْ يُنَزِّلَ آيَةً وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ.
۳. ... سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ وَ يَقُولُونَ لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ ....
۴. وَ قالُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آياتٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ ....
مشركان مكّه، خواهان حضور يافتن خدا و
ملائکه نزد آنان براى گواهى دادن به حقّانيّت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبِيلًا.
بهانه‌جوييهاى پياپى و گوناگون مشركان مكّه، در برابر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و
قرآن:
... قالُوا هذا سِحْرٌ ... وَ قالُوا لَوْ لا نُزِّلَ هذَا الْقُرْآنُ ....
مشركان، خواهان زنده شدن
نیاکان خود، به وسيله پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولى وَ ما نَحْنُ بِمُنْشَرِينَ فَأْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ.
مشركان، خواهان گفتگوى مستقيم خداوند با آنان، درباره حقّانيّت
رسالت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ قالَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ لَوْ لا
يُكَلِّمُنَا اللَّهُ ....
توقّعات نابجا در اختيار داشتن
خزائن الهی،
آگاهی به غیب و
فرشته بودن، از درخواستهاى غير اصولى مشركان از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
قُلْ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي
خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ ....
پرستش بتها و سازش در
اصول اعتقادی، خواسته نابجاى مشركان صدر اسلام از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ قُلْ لا أَتَّبِعُ أَهْواءَكُمْ ....
در خواست
رسالت و
دریافت وحی، شرط بيجاى
مشرکان مکّه براى
ایمان آوردن به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ إِذا جاءَتْهُمْ آيَةٌ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتى مِثْلَ ما أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ أَجْرَمُوا صَغارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ عَذابٌ شَدِيدٌ بِما كانُوا يَمْكُرُونَ.
برخوردارى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، از باغستانى بزرگ با درختهاى
خرما و
انگور و جارى ساختن
نهرهای آب فراوان در لابه لاى آنها، پيش شرط مشركان مكّه براى ايمان آوردن به آن حضرت:
أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَ عِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهارَ خِلالَها تَفْجِيراً.
ايجاد چشمه‌اى پر
آب و جوشان براى مشركان، پيش شرط آنان براى
ایمان به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعاً أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَ عِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهارَ خِلالَها تَفْجِيراً.
سوگند مؤکّد مشرکان، مبنى بر
ایمان به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در صورت ارائه معجزه:
وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكُوا ... وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَتْهُمْ آيَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بِها ....
آوردن معجزاتى همانند
معجزات موسی علیه‌السلام، بهانه مشركان براى ايمان به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى أَ وَ لَمْ يَكْفُرُوا بِما أُوتِيَ مُوسى مِنْ قَبْلُ قالُوا سِحْرانِ تَظاهَرا وَ قالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كافِرُونَ.
مشركان، آرزومند
سازشکاری پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با آنان:
وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ.
آگاهی خداوند از
بغض و
کینه پنهان و آشكار مشركان نسبت به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
... سُبْحانَ اللَّهِ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ وَ رَبُّكَ يَعْلَمُ ما تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَ ما يُعْلِنُونَ.
توطئه مشرکان عليه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مبنى بر
زندان يا
قتل و يا
تبعید وى:
وَ إِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ ...
اشاره آيه به توطئه مشركان در
دارالندوه است.
توطئه مشركان مكه عليه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و تصميم به اخراج آن حضرت:
۱. أَ لا تُقاتِلُونَ قَوْماً نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ وَ هَمُّوا بِإِخْراجِ الرَّسُولِ وَ هُمْ بَدَؤُكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ....
۲. وَ إِنْ كادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْها ....
توطئه‌هاى پى در پى و جدّى مشركان عليه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
أَمْ أَبْرَمُوا أَمْراً فَإِنَّا مُبْرِمُونَ أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ بَلى وَ رُسُلُنا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ.
مشركان، داراى مواضع علنى و آشكار عليه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و توطئه‌هاى سرّى و محرمانه برضد آن حضرت:
أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيابَهُمْ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ ....
سر به گريبان فرو بردن مشركان، به منظور پنهان ماندن توطئه‌هاى‌شان عليه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از خدا:
أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيابَهُمْ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ.
مشركان، داراى جلسات پنهانى براى توطئه‌چينى عليه
اسلام و پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيابَهُمْ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ ....
متّهم شدن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به
جنون از سوى مشركان:
۱. أَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍ ....
۲. أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَ أَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كارِهُونَ.
۳. ... ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَكُمْ ....
۴. وَ يَقُولُونَ أَ إِنَّا لَتارِكُوا آلِهَتِنا لِشاعِرٍ مَجْنُونٍ.
۵. ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ قالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ.
۶. فَذَكِّرْ فَما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِكاهِنٍ وَ لا مَجْنُونٍ.
۷. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ.
۸. وَ ما صاحِبُكُمْ بِمَجْنُونٍ.
مشركان، خواهان تعيين زمان وقوع
عذاب استیصال از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، با
تمسخر و
استهزا:
وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ.
گفتار مشركان، موجب
اندوه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
۱. قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُولُونَ فَإِنَّهُمْ لا يُكَذِّبُونَكَ وَ لكِنَّ الظَّالِمِينَ بِآياتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ.
۲. وَ لا يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ.
۳. فَلا يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ.
دلتنگ شدن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از گفتار مشركان:
فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ.
دعوت شدن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به
شکیبایی در برابر سخنان مشركان:
۱. وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لا مُبَدِّلَ
لِكَلِماتِ اللَّهِ وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ.
۲. فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ ....
۳. فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌ ....
۴. اصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ ....
۵. فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ ....
۶. وَ اصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ ....
سرسختى و
لجاجت مشرکان، در مقابل سخنان و
تعالیم پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
۱. وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَ لَوْ كانُوا لا يَعْقِلُونَ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْظُرُ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَ لَوْ كانُوا لا يُبْصِرُونَ.
۲. أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبِيلًا.
سرباز زدن مشركان، از تبعيّت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، به رغم ديدن اعمال و رفتار آن حضرت:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْظُرُ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَ لَوْ كانُوا لا يُبْصِرُونَ.
قرآن، آموزه فردى
عجم به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از ديدگاه مشركان:
وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّما يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌ ....
مشركان حق ستيز، منكر آسمانى بودن قرآن، به بهانه عدم نزول دفعى آن:
فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى أَ وَ لَمْ يَكْفُرُوا بِما أُوتِيَ مُوسى مِنْ قَبْلُ قالُوا سِحْرانِ تَظاهَرا وَ قالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كافِرُونَ.
در احتمالى، مقصود از «ما اوتى موسى»
تورات است، كه يكباره نازل شده بود، چرا كه قرآن مانند تورات، يكباره نازل نشد.
مصالحه مشرکان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در
حدیبیّه:
إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ ما تَأَخَّرَ وَ يُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ يَهْدِيَكَ صِراطاً مُسْتَقِيماً .
در احتمالى، مراد از «فتحاً مبيناً»
صلح حدیبیّه است.
قرارداد
آتش‌بس بين مشركان و پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در حديبيّه:
۱. كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِينَ عاهَدْتُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ فَمَا اسْتَقامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ ...
بنا بر اينكه «الّذين عاهدتم عند المسجدالحرام» مربوط به
مشرکان قریش و صلح حديبيّه باشد.
۲. وَ هُوَ الَّذِي كَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ عَنْهُمْ بِبَطْنِ مَكَّةَ مِنْ بَعْدِ أَنْ أَظْفَرَكُمْ عَلَيْهِمْ ...
آيه مذكور مربوط به
مصالحه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با مشركان درحديبيّه است.
نفرت شديد مشركان از
بعثت رسول‌اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، به رغم
سوگند براى ايمان آوردن به وى:
وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَهُمْ نَذِيرٌ لَيَكُونُنَّ أَهْدى مِنْ إِحْدَى الْأُمَمِ فَلَمَّا جاءَهُمْ نَذِيرٌ ما زادَهُمْ إِلَّا نُفُوراً.
حسابرسی اختلاف مشركان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در
قیامت:
۱. قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبًّا وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ‌ءٍ ... ثُمَّ إِلى رَبِّكُمْ مَرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ.
۲. ... فَلا يُنازِعُنَّكَ فِي الْأَمْرِ وَ ادْعُ إِلى رَبِّكَ إِنَّكَ لَعَلى هُدىً مُسْتَقِيمٍ اللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ.
دشمنی مشرکان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ قالُوا أَ آلِهَتُنا خَيْرٌ أَمْ هُوَ ما ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلًا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ.
مشركان، منكر
نبوّت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و پيام توحيدى او، نه وجود
آفریدگار جهان:
وَ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ.
التزام به
تبعیّت از نیاکان و آداب و سنن آنان، پاسخ مشركان در برابر
دعوت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله به
پیروی از احکام خدا:
۱. وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما أَلْفَيْنا عَلَيْهِ آباءَنا ....
۲. وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلى ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَى الرَّسُولِ قالُوا حَسْبُنا ما وَجَدْنا عَلَيْهِ آباءَنا ....
عاجز بودن برخى مشركان از فهم سخن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، به رغم گوش فرادادن به سخنان آن حضرت:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَ جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذانِهِمْ وَقْراً ....
تکذیب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از سوى مشركان:
۱. فَإِنْ كَذَّبُوكَ ... سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا ....
۲. وَ إِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ لِي عَمَلِي وَ لَكُمْ عَمَلُكُمْ ....
احتجاج محمد (قرآن)،
محمد و مشرکان (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۷، ص۲۷۶، برگرفته از مقاله «مشرکان و محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله».
