محمدباقر محیی‌الدین انواری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد باقر محیی الدین انواری، از نمایندگان
امام خمینی در
حج ۱۳۹۹ق./ ۱۳۵۸ش، می‌باشند.
محمدباقر محیی الدین انواری به
سال ۱۳۰۵ش. در خانواده‌ای روحانی در
قم زاده شد و
علوم اسلامی را در قم و
تهران فراگرفت.
سطح عالی را نزد استادان
فقه و
اصول، سید عباس فشارکی، عمادالدین غروی رشتی، سید محمد حسین شیرازی،
میرزا یوسف ایروانی و
مرتضی حائری فراگرفت و
فلسفه را نزد ابوالحسن شعرانی، مهدی الهی قمشه‌ای، ابوالحسن رفیعی
قزوینی و
مرتضی مطهری آموخت.
او در نهضت
امام خمینی از افراد فعال و مورد
اعتماد ایشان و حامل نامه امام درباره
انقلاب سفید و توطئه‌های رژیم شاه به آیت‌الله
سید محسن حکیم از مراجع وقت
نجف بود. در
قیام پانزده خرداد، در شمار علمای مهاجر به تهران در
اعتراض به دستگیری
امام خمینی بود.
وی یکی از چهار عضو منتخب امام در
شورای روحانیت جمعیت مؤتلفه اسلامی بود. همچنین در تشکیل شاخه نظامی مؤتلفه نقش داشت
او در ۱۵
اسفند ۱۳۴۳ش. به اتهام براندازی
حکومت پهلوی و
قتل حسنعلی منصور، نخست وزیر وقت، به پانزده سال
حبس محکوم شد. انواری در ۱۵ بهمن ۱۳۵۵ش. از
زندان آزاد گشت
و به عنوان عضو جامعه روحانیت مبارز در شکل‌گیری رویدادهای سیاسی منجر به انقلاب به سال ۱۳۵۶ و۱۳۵۷ش. سهیم بود.
پس از
انقلاب، وی عهده‌دار مسؤولیت‌های گوناگون بود که از جمله آن‌ها می‌توان به سرپرستی و مسؤولیت مرکز رسیدگی به امور مساجد، مسؤولیت تنظیم امور اصناف در کمیته امور صنفی از سال ۵۷ تا ۵۸ از سوی امام خمینی،
نمایندگی امام خمینی در ژاندارمری کل کشور به سال ۵۹، نمایندگی
مجلس شورای اسلامی در دوره اول و دوم و عضویت
مجلس خبرگان رهبری در دو دوره نخست
اشاره کرد.
محیی الدین انواری همراه فضل الله محلاتی در تاریخ بیست و نه شهریور ۱۳۵۸ش./۲۸
شوال ۱۳۹۹ق. یک سال به عنوان نماینده امام و سرپرست حاجیان ایرانی در نخستین
حج پس از پیروزی انقلاب منصوب شد. از ویژگی‌های حج آن سال، می‌توان به بر گزاری راهپیمایی پنجاه هزار نفری حاجیان در روز ۴ آبان هم‌زمان با پنجم
ذی حجه در
مکه به رغم حضور و بازرسی نظامیان سعودی
و همچنین پخش نشریات انقلابی میان حاجیان در مکه،
مدینه،
منا و
عرفات که به نه زبان ترجمه شده بود
اشاره کرد. برگزاری مصاحبه و ارتباط با گروه‌های اسلامی از دیگر کشورها برای انجام دستورهای امام خمینی که در حکم ایشان آمده بود، از دیگر کارهای انواری بود.
در
حکم امام خمینی به این دو آمده بود که از آن جا که ایام برگزاری
فریضه حج یکی از فرایض بزرگ اسلامی با محتوای عظیم انسانی، روحانی، سیاسی و اجتماعی، نزدیک است و لازم است در آستانه برقراری جمهوری اسلامی، این فریضه از آثار
طاغوت پاکسازی و به
اسلام راستین برگردد، می‌بایست آن دو در مقام سرپرست حاجیان
بیت الله الحرام در
مشورت با مقام‌های صالح، هیاتی از افراد شایسته و متعهد و با ایمان، انتخاب و با همکاری آنان بر همه امور حج نظارت کنند.
در این حکم، ضمن تذکر برخی از مسائل فقهی مورد ابتلا در حج، بر اهتمام روحانیون به تبیین مناسک، تاکید بر همدلی و
اخوت در حج و ارتباط با زائران دیگر کشورهای اسلامی، لزوم معرفی انقلاب اسلامی ایران به عنوان کشوری مدافع و مجری
حکومت عدل اسلامی، خنثی‌سازی
تبلیغات دشمنان، جلوگیری از انجام کارهای تفرقه‌افکن مانند افتادن روی قبور مطهر، لزوم شرکت در جماعات
اهل سنت در کشور
عربستان، لازم و مجزی بودن متابعت از حکم قضات برادران اهل سنت در وقوفین هرچند در صورت قطع به خلاف، و همچنین پرهیز از زیاده‌روی در خرید سوغاتی و مهمانی‌ها اشاره شده است.
(۱) آیت‌الله حاج شیخ محیی الدین انواری به روایت اسناد ساواک، صفری عامری، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۸ش.
(۲) خاطرات حج، محمد عظیمی، مؤسسه مطبوعاتی دهخدا، ۱۳۶۳ش.
(۳) روزشمار انقلاب اسلامی، واحد تدوین تاریخ انقلاب اسلامی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶ش.
(۴) روزنامه اطلاعات، مؤسسه اطلاعات.
(۵) صحیفه امام خمینی قدس سره، تهران، نشر آثار امام خمینی قدس سره.
(۶) سایت دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله «محمد باقر محیی الدین انواری».
