حاج شیخ محمّداسماعیل نجفی فرزند حاج شیخ محمّدباقر مسجدشاهی نجفی، عالم فاضل فقیهمجتهد، در نیمه شب ۲۷ رمضان المبارک سال ۱۲۸۸ق در اصفهان متولّد شد، و پس از تحصیلات مقدّمات علوم به عتبات عالیات مهاجرت نمود، و نزد مراجع عالی‌قدر و مجتهدین و مدرّسین آن دیار، همچون حاج میرزا حبیب‌اللّه رشتی، حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی، آخوند خراسانی، شیخ عبدالهدی شلیله، تحصیل کرد، و از آقاابوالحسن اصفهانی و حاج میرزا حسین نوریاجازه دریافت نمود. سپس به تدریس پرداخت، و پس از چندی به اصفهان بازگشت، و عزلت و انزوا برگزید، و تنها به اقامه نماز جماعت در مسجد شاه (مسجد امام فعلی) در ظهرها قناعت نمود. سرانجام، صاحب عنوان در شب ۸ ذی‌الحجّه الحرام سال ۱۳۷۰ق در اصفهان وفات یافت، و جنازه به عتبات عالیات منتقل، و در یکی از حجرات صحن حضرت ابوالفضل العبّاس (علیه‌السّلام) مدفون گردید. یداللّه برخوردار، متخلّص به تائب، تاریخ وفاتش را چنین سروده است: به تاریخ وفاتش تائب بی دل چنین گفتا: «شد اسماعیل وارد در جنان از مهر یزدانی»
کتب و رسائل زیر از تالیفات حاج شیخ اسماعیل نجفی است، و هیچ کدام به طبع نرسیده است: ۱. رساله در استصحاب؛ ۲. رساله در اصول، تا پایان بحث عموم و خصوص؛ ۳. رساله در تعادل و تراجیح؛ ۴. رساله در اصل برائت؛ ۵. رساله در عدالت، مختصر؛ ۶. حواشی بر رجال علاّمه (خلاصه علاّمه)، غیر مدوّن؛ ۷. حواشی بر کفایه الاصول، مختصر؛ ۸. مجموعه‌ای کشکول مانند، حاوی مطالب متفرّقه.
[۱]مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۲۶۸.
