مبین متصل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مبین متصل به لفظ
رافع اجمال لفظ
مجمل، و متصل به آن اطلاق می‌شود.
«مبین» یا «قرینه» لفظی است که دلالتش واضح باشد و
اجمال لفظ
مجمل را بیان و روشن کند. در صورتی که این
لفظ ، متصل به
مجمل باشد، آن را «مبین متصل» یا «
قرینه متصل » می‌نامند؛ مانند (کلوا واشربوا حتی یتبین لکم الخیط الابیض من الخیط الاسود من الفجر).
در این
آیه ، «من الفجر» بیان تبین و تمایز خیط ابیض از خیط اسود است و اگر این بیان نبود، آیه بر
اجمال خود باقی می‌ماند.
زرکشی به این نکته اشاره می‌کند که قرینه متصل، گاهی سبب تعین معنایی می‌شود که اگر این قرینه در بین نبود
کلام ، حمل بر معنایی غیر از آن معنا می‌شد، در این صورت «تخصیص» و «تاویل» گفته می‌شود، مثل: «وحرم الربا» در آیه: (واحل الله البیع وحرم الربا)
که عمومیت حلیت بیع را- که شامل بیع ربوی هم می‌شود- به
بیع غیر ربوی محدود می‌کند، و اگر این
قرینه در بین نبود بیع، حمل بر عموم می‌شد.
و گاهی این قرینه فقط سبب آشکار شدن مراد از لفظ می‌شود، که در این صورت «بیان» نامیده می‌شود، مثل: «من الفجر» در
آیه : (حتی یتبین لکم الخیط الابیض من الخیط الاسود من الفجر)
که اگر این قرینه در بین نبود
مفهوم آیه بر
اجمال و
ابهام خود باقی می‌ماند.
فرهنگ‌نامه علوم قرآن، برگرفته از مقاله«مبین متصل».
