لَویٰ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَویٰ (به فتح لام) از
واژگان نهج البلاغه به معنای میل و کجی است.
از مشتقات این ماده که در «
نهج البلاغه» آمده:
• لِواء (به کسر لام) به معنای عَلَم است.
مواردى از ماده لَویٰ در «نهج البلاغه» آمده است.
لَویٰ به معنای ميل، كجى و نحو آن است.
برخی از مواردی که در «نهج البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
حق تعالی فرموده:
«وَ لا يَلْويهِ شَخْصٌ عَنْ شَخْص، وَ لا يُلْهيهِ صَوْتٌ عَنْ صَوْت.» «مايل و منحرف نمى‌كند او را شخص از شخص ديگرى.»
درباره اينكه در
صفین فرمان حضرت را قبول نكرده و بعدا
پشیمان شدند شعر ذيل را شاهد آورد:
«أَمَرْتُكُمُ أَمْري بِمُنْعَرَجِ اللِّوَى ••• فَلَمْ تَسْتَبينوا النُّصْحَ إِلاّ ضُحَى الْغَدِ.» «من در سرزمين منعرج اللوى دستور خود را دادم ولى اين نصيحت تنها فردا ظهر آشكار شد.»
«منعرج اللوى» نام محلّى است. معنى شعر در «ضحى» گذشت.
در رابطه با فنون جنگى به لشكريانش فرمود:
«وَ الْتَووا في أَطْرافِ الرِّماحِ فَإِنَّهُ أَمْوَرُ لِلاَْسِنَّةِ، وَ غُضّوا الاَْبْصارَ فَإِنَّهُ أَرْبَطُ لَلْجَأْشِ.» يعنى «در اطراف نيزه‌هاى دشمن اين سو آن سو شويد كه آن نمى‌گذارد نيزه‌ها به هدف رسند، و چشم‌ها را پائين اندازيد و به
دشمن نگاه نكنيد كه آن قلب را محكمتر مى‌كند.»
«
التواء» كج شدن و انعطاف، غرض امام (علیه‌السلام) آن است كه چون نيزه‌هاى دشمن به طرف شما آمد اين سو آن سو كج شويد و به پيچيد كه آن در كج كردن نوک
نیزه و اينكه به انسان نرسد بسيار اثر دارد.
تمام سخن در «رمح» گذشت.
لواء به معنای عَلَم است.
«وَ لِكُلِّ غادِر لِواءٌ.» «هر غدّار و مكّارى پرچم خاصّى دارد.»
معنى آن در «دهاء» گذشت.
«قامَ لِواؤُهُ.» «پرچم او افراشته شد.»
مواردى از ماده لوی در «نهج البلاغه» آمده و
لواء دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لوی»، ج۲، ص۹۵۵.
