• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قاعده لاتَسقُطُ الصلاةُ بحالٍ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: نماز.


قاعدۀ لاتَسقُطُ الصلاةُ بحالٍ‌ از قواعد فقهی به معنای عدم سقوط تکلیف نماز در هیچ حالی است.
قاعدۀ یاد شده به قاعدۀ «الصلاة لاتُترَکُ بحالٍ‌» نیز یاد کرده‌اند.
از آن در باب صلات سخن گفته‌اند.



در شرع مقدس به نماز اهمیت ویژه‌ای داده شده است، از این‌رو، بسیاری از تکالیف در بعضی حالات و شرایط ساقط می‌شوند، بر خلاف نماز که در هیچ حال و موقعیتی، حتی حالات اضطرار، همچون جنگ، تقیّه، بیماری و مانند آن ساقط نمی‌شود و مکلّف باید به هر نحو ممکن آن را به جا آورد، مانند آنکه کسی که نمی‌تواند ایستاده نماز بخواند، نشسته می‌خواند و کسی که نمی‌تواند نشسته بخواند، خوابیده می‌خواند، یا اگر کسی بر اثر بیماری یا غیر آن، نتواند رکوع و سجود را به جا آورد، با اشارۀ سر یا چشم به جا می‌آورد، یا کسی که در حال جنگ و مانند آن، فرصت خواندن حمد و سوره را ندارد، به تسبیحات اکتفا می‌کند.


از قاعدۀ یاد شده یک مورد استثنا شده است و آن کسی است که نه آب برای وضو یا غسل دارد و نه خاک و مانند آن برای تیمم، که از آن به فاقد الطهورین تعبیر می‌شود. مشهور فقها بر چنین شخصی نماز را در وقت واجب نمی‌دانند و در وجوب قضا اختلاف است. قول به وجوب به مشهور نسبت داده شده است.


عنوان قاعده در کلمات قدما و متاخران دیده نشده، و تنها در کلمات معاصران و نزدیک به آنان به کار رفته است. برخی از آن به حدیث تعبیر کرده‌اند، لیکن سندی برای آن یافت نشده است، بلکه در کتاب‌های روایی ذکری از حدیثی با این مضمون نیست، از این‌رو، برخی گفته‌اند: عنوان قاعده اصطیاد از روایاتی همچون «لاتدعِ الصلاةَ علیٰ حالٍ‌» درباره مستحاضه است.
[۷] محقق داماد، کتاب الصلاة، ج۳، ص۴۱۰.

بر اعتبار قاعده به روایت یاد شده و نیز اجماع و ضرورت فقه استناد شده است.


۱. طباطبائی قمی، سیدتقی، مبانی منهاج الصالحین، ج۴، ص۴۱۹.    
۲. خمینی، سیدروح‌الله، الخلل فی الصلاة، ص۱۲۶.    
۳. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۹، ص۳۰۱ - ۳۰۲.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیدة، ج۲، ص۱۰۱.    
۵. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۵، ص۲۳۲-۲۳۴.    
۶. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۷، ص۴۲۹.    
۷. محقق داماد، کتاب الصلاة، ج۳، ص۴۱۰.
۸. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۲، ص۳۷۳.    
۹. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۵، ص۱۴۹.    
۱۰. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۷، ص۳۵۰.    
۱۱. سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام، ج۴، ص۳۸۵.    
۱۲. ایروانی، محمدباقر، دروس تمهیدیة فی القواعد الفقهیه، ج۲، ص۱۱۹.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۳۵۳.    


رده‌های این صفحه : قواعد فقهی | نماز




جعبه ابزار