قاسطون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قاسِطون: (وَ أَنّا مِنّا الْمُسْلِمُونَ وَ مِنّا الْقاسِطُونَ) جمع
«قاسط» از مادّه «
قسط» به معنی
«تقسیم عادلانه» است.
این مادّه هنگامی که به صورت «
باب افعال» درآید (اقساط) به معنی اجرای
عدالت است و هنگامی که به صورت
ثلاثی مجرد استعمال شود (مانند آیه مورد بحث) به معنی
ظلم و انحراف از مسیر
حق است.
بنابراین می‌توان گفت که مادّه
«قسط» از اضداد است، یعنی دارای دو معنی ضد هم (عدل و ظلم).
اگر «قسط» به کسر قاف باشد به معنی عدل است و به فتح به معنی ظلم و انحراف از حق است.
اسم فاعل آن «قاسط» و جمع آن «قاسطون».
به موردی از کاربرد
قاسِطون در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ أَنّا مِنّا الْمُسْلِمُونَ وَ مِنّا الْقاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُوْلَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا) (و اينكه گروهى از ما
مسلمان و گروهى ستمكارند؛ هركس
اسلام را اختيار كند راه راست را برگزيده است.)
آیه مورد بحث در ادامه گفتار
مؤمنان جن است که به دیگران هشدار می‌دهند، در یکجا می‌گویند: ما یقین داریم که هرگز نمی‌توانیم بر
اراده خداوند در زمین غالب شویم و نیز از پنجه قدرت او فرار کنیم و در جای دیگر می‌گویند: ما هنگامی که
هدایت قرآن را شنیدیم به آن
ایمان آوردیم و در آیه مورد بحث برای توضیح بیشتر پیرامون سرنوشت
مؤمنان و
کافران می‌گویند: «ما از طریق هدایت قرآن می‌دانیم گروهی از ما مسلم و گروهی ظالم و بیدادگرند.»
(وَ اَنّٰا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَ مِنَّا الْقٰاسِطُونَ) در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
مراد از كلمه مسلمون اين است كه ما تسليم امر خداييم، پس مسلمون كسانيند كه امر را تسليم خدا كردند، و در هر چه بخواهد و دستور دهد مطيع او هستند. و مراد از كلمه قاسطون مايلين به سوى
باطل است، در مجمع البيان گفته كه قاسط به معناى عدول كننده از حق است، بر خلاف كلمه مقسط كه به معناى عدول كننده به سوى حق است
و معناى آيه اين است كه: ما گروه جنيان به دو طايفه تقسيم مى‌شويم: يك طايفه آنهايى كه تسليم امر خدا و مطيع او هستند، و طايفه ديگر كسانى كه از تسليم شدن براى امر خدا با اينكه حق است عدول كرده و منحرف شده‌اند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قاسطون»، ج۳، ص۶۵۹-۶۶۰.
