• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَزَع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَزَع (به فتح فاء و زاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای خوف است. مواردى از آن در «نهج البلاغه» آمده است.



فَزَع به معنای خوف است. «فَزِعَ‌ منه: خاف» و اگر با «الى» باشد به معنى استغاثه آيد: «فَزَعَ الى ربِّه» يعنى به خدا استغاثه كرد. «مَفْزَع » پناهگاه .


امیرالمومنین (علیه‌السلام) درباره بى‌خبر بودن اهل قبور فرموده اند: «لاَ يُفْزِعُهُمْ وُروُدُ الاَْهْوَالِ، وَ لاَ يَحْزُنُهُمْ تَنَكُّرُ الاَْحْوَالِ» «نه احوال گوناگون محزونشان مى‌كند و نه تغيير حالات». (شرح‌های خطبه: )
در خطبه ای چنین میفرمایند: «وَ رَوْعَاتِ الْفَزَعِ» «پياپى رسيدن ترسها» گويا منظور از فزع اضطراب است. (شرح‌های خطبه: )
حضرت در خطبه ای درباره خدا میفرمایند: «وَ قُوَّةُ كُلِّ ضَعِيف، وَ مَفْزَعُ كُلِّ مَلْهُوف» «نيروى هر ناتوان و پناهگاه هر مصيبت زده است». (شرح‌های خطبه: )


از این ماده چند مورد در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۵.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۷۶.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۶۱.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۶۱.    
۶. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۵۰۱.    
۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۳۸، خطبه۲۲۰.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۳۲، خطبه۲۱۶.    
۹. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۳۹، خطبه۲۲۱.    
۱۰. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۱، خطبه۲۲۱.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰۹.    
۱۲. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۴.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۲۱.    
۱۴. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۱۸.    
۱۵. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج، ص.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۳۸، خطبه۱۹۰.    
۱۷. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۱۵۴، خطبه۱۸۵.    
۱۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۸۱، خطبه۱۹۰.    
۱۹. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۳۷، خطبه۱۹۰.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۵۲.    
۲۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۵۷.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۳۰۱.    
۲۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۹۵.    
۲۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۱۴.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۴۴، خطبه۱۰۸.    
۲۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۲۰۹، خطبه۱۰۷.    
۲۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۸، خطبه۱۰۹.    
۲۸. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۳، خطبه۱۰۹.    
۲۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۸.    
۳۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۹۲.    
۳۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۵۷.    
۳۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۱۵.    
۳۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۹۵.    
۳۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۲۹، خطبه۱۰۸.    
۳۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۹۶، خطبه۱۹۸.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فزع »، ج۲، ص۸۱۵.    






جعبه ابزار