عُنُق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عُنُق (به ضم عین و نون) از
واژگان نهج البلاغه به معنای گردن و محلّ اتصال سر به بدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به
اشعث بن قیس و ... از این واژه استفاده نموده است.
عُنُق به معنای گردن آمده است. در
اقرب الموارد گوید:
عنق محلّ اتصال سر به بدن است. مذکر و مؤنث هر دو آید، مذکّر بودن اکثر است، جمع آن «
اعناق» می‌باشد، از تعهد و امثال آن با «
عنق» یعنی گردن گرفتن تعبیر آید.
امام (صلوات‌الله‌علیه) به اشعث بن قیس که حاکم
آذربایجان بود می‌نویسد:
«وَإِنَّ عَمَلَكَ لَيْسَ لَكَ بِطُعْمَة، وَلكِنَّهُ فِي عُنُقِكَ أَمَانةٌ» «کارت که بر عهده توست برای تو
نان و
خورش نیست بلکه آن در گردن تو
امانت است.»
(شرح‌های نامه:
)
درباره عذاب گناه‌کاران فرموده است:
«وَأَمَّا أَهْلُ الْمَعْصِيَةِ فَأَنْزَلَهُمْ شَرَّ دَار، وَغَلَّ الاَْيْدِيَ إِلَى الاَْعْنَاقِ، وَقَرَنَ النَّوَاصِيَ بِالاَْقْدَامِ» (و امّا گناه‌كاران را در بدترين منزلگاه جاى دهد و دست آنها را با
غل و
زنجیر به گردنشان مى‌بندد.)
(شرح‌های خطبه:
)
این ماده چهارده بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عنق»، ج۲، ص۷۵۸.
