• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضَوْء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ضَوْء (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: ضیاء (لغات‌قرآن)، ضَوْء (مفردات‌قرآن)، نور.


ضَوْء (به فتح ضاد و سکون واو) و ضِیَاء (به کسر ضاد) از واژگان نهج البلاغه به معنای نور است.
اِسْتَضائه (به کسر الف و فتح تاء و ضاد) به معنای كسب نور و طلب نور کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره اسلام و ... از این واژه استفاده نموده است.


ضَوْء و ضِیَاء
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۸.    
به معنای نور و نورانى شدن آمده است.
[۲] طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۷۲.    
[۳] فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۷، ص۷۴.    

مصدر و اسم هر دو به كار رفته است «اضائه» لازم و متعدى هر دو آمده است.
«استضائه» به معنای كسب نور و طلب نور کردن است.
[۴] فیروز آبادی، مجد الدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۴۶.    


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَضاءَ - حکمت ۱۵۹ (آشکار بودن حق)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۱۵۹ فرموده است:
«قَدْ أَضاءَ الصُّبْحُ لِذي عَيْنَيْنِ.»
[۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۵، حکمت ۱۵۹.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۹۳، حکمت ۱۶۹.    
[۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۱، حکمت ۱۶۹.    

«صبح براى آن‌ها كه دو چشم باز دارند روشن است (کنایه از اين كه حق براى آن‌ها كه اهل‌تحقيق و فکر هستند آشكار مى‌باشد).»
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۹.    
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۶۷.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۶۸.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۳۶۷.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۴۸.    
[۱۳] ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۹۵.    
)


۲.۲ - مُضيءُ - خطبه ۱۰۵ (اسلام)

درباره اسلام فرموده است:
«مُضيءُ الْمَصابيحِ.»
[۱۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۳۶، خطبه ۱۰۵.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۰۳، خطبه ۱۰۴.    
[۱۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۳، خطبه ۱۰۶.    

«چراغ‌هاى آن نور دهنده است.»
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۵.    
[۱۸] بحرانی ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۳.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۹] بحرانی ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۴۷۴.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۶۰.    
[۲۲] ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۷۱.    
)


این ماده موارد زيادى بار در نهج البلاغه آمده است.
[۲۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۹۳، خطبه ۱۷۶.    
[۲۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۲۶، خطبه ۱۸۶.    
[۲۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۱۹، خطبه ۱۸۵.    
[۲۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۲، خطبه ۱۵۵.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۸.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۷۲.    
۳. ↑ فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۷، ص۷۴.    
۴. ↑ فیروز آبادی، مجد الدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۴۶.    
۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۵، حکمت ۱۵۹.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۹۳، حکمت ۱۶۹.    
۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۱، حکمت ۱۶۹.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۹.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۶۷.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۶۸.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۳۶۷.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۴۸.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۹۵.    
۱۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۳۶، خطبه ۱۰۵.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۰۳، خطبه ۱۰۴.    
۱۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۳، خطبه ۱۰۶.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۵.    
۱۸. ↑ بحرانی ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۳.    
۱۹. ↑ بحرانی ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۴۷۴.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۶۰.    
۲۲. ↑ ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۷۱.    
۲۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۹۳، خطبه ۱۷۶.    
۲۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۲۶، خطبه ۱۸۶.    
۲۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۱۹، خطبه ۱۸۵.    
۲۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۲، خطبه ۱۵۵.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضوء»، ج۲، ص۶۶۸.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 159 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 105 نهج البلاغه
جعبه ابزار