دانشمندان اسلامی برای شناخت آیات و سوره‌های مکی و مدنی چهار معیار « زمان، مکان، موضوع و اشخاص» را معتبر دانسته‌اند. براساس هر یک از این ملاک‌ها تعریف مکی و مدنی بودن آیات نیز متفاوت می‌شود که به بیان آن‌ها می‌پردازیم.
آیات و سوره‌هایی که در خود مکه فرو فرستاده شده‌اند مکی‌اند؛ هرچند این نزول پس از هجرت باشد. بنابراین، آیات و سوره‌هایی که در سال فتح و حجة الوداع در مکه نازل شده‌اند مکی خوانده می‌شوند؛ ولی طبق معیارزمانی مدنی‌اند. مدنی به آیات و سوره‌هایی گفته می‌شود که در مدینه نازل شده باشند. بنابراین، در معیار مکانی مشکلی در تقسیم آیات و سوره‌ها پدید می‌آید؛ زیرا طبق این ضابطه، آیات یا سوره‌هایی که در سفر نازل شده‌اند- همانند سفر به بیت المقدس (در سفر معراج ) و مانند آن- نه مکی‌اند و نه مدنی.
آیات و سوره‌هایی که درباره مسائل اعتقادی همچون توحید، معاد، نبوت و… باشند مکی، و آیاتی که بیانگر مسائل و احکام فقهی و مسائل اجتماعی باشند مدنی به شمار می‌آیند.
