صِهْر (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صِهْر (به کسر صاد و سکون هاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای قرابت ازدواجی و مطلق قرابت و داماد و
شوهر خواهر است.
صَهْر (به فتح صاد و سکون هاء) به معنای گداختن است.
اين لفظ سه بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
صِهْر به معنای قرابت ازدواجی آمده است.
در اقرب الموارد گوید: «
الصِهْر: القَرابَة و زَوج بِنت الرَّجُلُ و زَوج اختَه.»
پس
صهر به معنی مطلق قرابت و داماد و شوهر خواهر است.
صَهْر به معنای گداختن است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره اينكه
عبدالرحمن بن عوف در شورى به آن حضرت رأى نداد فرموده:
«فَصَغا رَجُلُ مِنْهُمْ لِضِغْنِه وَ مالَ الاْخَرُ لِصِهْرهِ مَعَ هَن وَ هَن.» «مردى از آن‌ها (
سعد وقاص) به علت عداوتش نسبت به من از من منحرف شد و ديگرى (عبد الرحمن بن عوف) به علت دامادى (كه شوهر خواهر
عثمان بود) از من كنار رفت، با قضاياى ديگرى كه قابل گفتن نيست.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در پاسخ بعضى از يارانش از طايفه
بنی اسد فرموده:
«وَ لَکَ بَعْدُ ذِمامَةُ الصِّهْرِ وَ حَقُّ الْمَسْأَلَةِ.» (امّا در عين حال احترام خويشاوندى و بستگى برقرار و حقّ پرسش محترم است.)
امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام
نصیحت به عثمان آن‌گاه که در محاصره انقلابیون بود فرمود:
«وَ ما ابْنُ أَبی قُحافَةَ وَ لا ابْنُ الْخَطّابِ بِأَوْلَى بِعَمَلِ الْحَقِّ مِنْکَ وَ أَنْتَ أَقْرَبُ إِلَى رَسولِ اللهِ (صلّی‌الله‌علیه‌وآله)... مِنْهُما وَ قَدْ نِلْتَ مَنْ صَهْرِهِ ما لَمْ يَنالا...» «
ابوبکر و
عمر، به كار
حق از تو سزاوارتر نيستند، تو به
رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) از آن دو نزديک‌ترى و از دامادى آن حضرت به جايى رسيده‌اى كه آن دو نرسيده‌اند... بدترين پيشوا آن است كه خود
گمراه شود و مردم را گمراه كند.»
این ماده سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صهر»، ج۲، ص۶۵۰.
