صَلْی (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَلْی (به فتح صاد و سکون لام) از
واژگان نهج البلاغه به معنای ملازمت، بريان كردن و دخول است.
آن را سوختن و چشيدن
عذاب نيز گفته‌اند و مراد از آن در موارد استعمال دخول و ملازمت است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به کار رفته است، مانند:
• اَصْلِهِم (به فتح همزه و سکون صاد و کسر لام و هاء) فعل امر است از اِصْلاء (به کسر همزه و سکون صاد) به معنی آن‌ها را داخل آتش کن؛
• تَصْليه (به فتح تاء و سکون صاد) انداختن است توام با لزوم و ماندن.
این ماده فقط دو بار در «نهج البلاغه» ديده مى‌شود.
صَلَی به معنای ملازمت آمده است.
«
صلی الرجل النار: لزمها.»
همچنین به معنای بریان شدن؛ «
صَلَى اللَّحمَ صَلْياً: شَوَاهُ.»
دخول، سوختن، چشیدن عذاب نیز گفته‌اند و مراد از آن در موارد استعمال دخول و ملازمت است.
اَصْلِهِم فعل امر از
اِصْلاء است به معنی آن‌ها را داخل آتش کن.
تَصْليه انداختن توام با لزوم و ماندن است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
آن‌گاه که عمر بن خطاب با
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رفتن به
جنگ ایران
مشورت کرد آن حضرت
صلاح ندانست و در ضمن کلامی فرمود:
«فَكُنْ قُطْباً وَ اسْتَدِرِ الرَّحا بِالْعَرَبِ وَ أَصْلِهِمْ دونَکَ نارَ الْحَرْبِ.» «تو مانند قطب آسیاب باش و آسیاب را بار
عرب بچرخان و آن‌ها را داخل آتش جنگ کن نه خودت را.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) فرموده:
«وَ أَعْظَمُ ما هُنالِکَ بَليَّةً نُزُلُ الْحَميم وَ تَصْليَةُ الْجَحيمِ.» (و بزرگ‌ترين
بلا در آن‌جا آب سوزان، آتش
دوزخ و برافروختگى شعله‌ها و نعره‌هاى آتش است.)
این ماده دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صلی»، ج۲، ص۶۴۶.
