صغو (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَغْو (به فتح صاد و سکون غین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای میل و انحراف است.
کلمه
اَصْغاء (به فتح الف و سکون صاد) به معنای گوش دادن و استماع و یا میل کردن گوش به طرف گوینده است.
از مشتقات این واژه است که
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره شورای شش نفره و
عقیل بن ابی‌طالب از این واژه استفاده نموده است.
صَغْو به معنای میل و انحراف آمده است.
«
صَغَت النُّجوم: مالَت لِلغُروب.»
و
اَصْغاء به معنای گوش دادن و استماع و میل کردن گوش به طرف گوینده است.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با شورای شش نفره که
سعد وقاص فرموده است:
«فَصَغا رَجُلُ مِنْهُمْ لِضِغْنِه، وَ مالَ الاْخَرُ لِصِهْرهِ، مَعَ هَن وَهَن.» «مردی از آن‌ها (
سعد وقاص) از من منحرف شد به علت عداوتی که به من داشت و دیگری (
عبد الرحمن بن عوف که
شوهر ناخواهری
عثمان بود) به
علت داماد بودن به طرف دیگر میل کرد با قضایای دیگری که خوب نیست بگویم.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با عقیل که از
بیت المال می‌خواست فرموده است:
«فَأَصْغَيْتُ إِلَيْهِ سَمعی.» «من به او گوش فرا دادم!.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) به
مالک اشتر می‌نویسد:
«وَ إِنَّما عَمودُ الدّينِ... الْعامَّةُ مِنَ الاُْمَّةِ فَلْيَكُنْ صِغْوُکَ لَهُمْ، وَ مَيْلُكَ مَعَهُمْ.» «ستون دین عامّه مردم از
مسلمین است توجّه تو به آن‌ها و میلت با آن‌ها باشد.»
امیرالمومنین (علیه‌السلام) در
خطبه همّام فرموده:
«وَ إِذا مَرّوا بِآيَة فيها تَخْويفٌ أَصْغَوْا إِلَيْها مَسامِعَ قُلوبِهِمْ.» «و هر گاه به آيه‌اى برخورد كنند كه در آن بيم باشد، گوش‌هاى دل خويشتن را براى شنيدن آن باز مى‌كنند.»
دربارده خودشان فرمود:
«وَ لَمْ أُصْغِ إِلَى قَوْلِ الْقائِلِ.» «و به سخن اين و آن و سرزنش سرزنش كنندگان گوش فرا نخواهم داد.»
این ماده شش بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صغو»، ج۲، ص۶۳۸.
