شِرْذِمَة (به کسر شین و ذال و سکون راء و فتح میم) یکی از واژگان نهج البلاغه به معنای جماعت کم است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره گذشتن از «دجله» و جمع‌آوری قشون از این واژه استفاده نموده است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در سال سی و هفت هجری وقتی که می‌خواست به سوی صفین حرکت کند، درباره گذشتن از «دجله» و جمع‌آوری قشون از آنجا چنین فرمود: «وَ قَدْ رَأَیْتُ أَنْ أَقْطَعَ هَذِهِ النُّطْفَهَ إِلَی شِرْذِمَهٍ مِنْکُمْ مُوَطِّنِینَ أَکْنَافَ دَجْلَهَ فَأُنْهِضَهُمْ مَعَکُمْ إِلَی عَدُوِّکُمْ»؛
«و من خود تصميم گرفتم از فرات بگذرم، و به سوى گروهى از شما كه در اطراف دجله مسكن گزيده‌اند رهسپار شوم و آنها را بسيج كنم، تا با شما به سوى دشمن حركت كنند».
