سید محمدعلی موحد ابطحی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

سیدمحمدعلی موحد ابطحی (۱۳۰۹-۱۳۸۱ش) فقیه، رجالی، محدث و از مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم هجری بوده است. وی تألیف‌های فراوانی داشته و کتاب ارزنده تهذیب المقال فی علم الرجال از برجسته‌ترین آثار اوست.

---

سیدمحمدعلی موحد ابطحی در ۲۸ صفر، ۱۳۴۹ قمری در اصفهان متولد شد و در شب ۱۳ رجب سال ۱۴۲۳ق (۲۷ شهریور ۱۳۸۱ش) در بیمارستانی در تهران وفات یافت. پیکر او در تهران تشییع شد و در قم در حسینیه‌اش دفن گردید.

---

پدر سیدمحمدعلی، سیدمرتضی موحد ابطحی بود که در اصفهان به تدریس دروس حوزوی، وعظ و خطابه و ارشاد، و طبابت طب سنتی می‌پرداخت و بیماری علامه طباطبایی را درمان کرده بود. آرامگاه وی در جعفریه شهر اصفهان قرار دارد.
مادرش دختر سیدمحمدتقی موسوی اصفهانی، صاحب کتاب معروف مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم بود.
برادران او سیدمحمدباقر موحد ابطحی، سیدعلی موحد ابطحی، محمدرضا، حجت، حسن، و حسین هستند. پدر همسرش حسن کافی از تجار قدیم اصفهان بود که پس از خواندن دروس رسائل و مکاسب در حوزه علمیه به تجارت روی آورد.

---

وی در هشت سالگی به تحصیل علوم دینی روی آورد و پس از فراگیری علوم مقدماتی، در پانزده سالگی به حوزه علمیه قم مهاجرت کرد. در درس‌های خارج قم شرکت کرد و در علوم عقلی و نقلی به مدارج بالایی دست یافت. وی در سال۱۳۳۳ در حالی که به درجه اجتهاد رسیده بود برای تکمیل تحصیلاتش به نجف اشرف هجرت کرد و در محضر علمای حوزه علمیه نجف به شاگردی پرداخت. وی در سال ۱۳۵۳ش پس از بیست سال تحصیل و تدریس در نجف، به اصفهان بازگشت و درسال ۱۳۶۷ش دوباره به قم هجرت کرده و به تحقیق، تألیف و تدریس در حوزه عملیه این شهر پرداخت.

---

او از محضر اساتید و آیات عظام اصفهان، قم و نجف بهره گرفت. اساتید وی در اصفهان عبارت بودند از:
سیدمرتضی موحد ابطحی، عباس ناصح، سیدمحمد طبیب‌زاده، سید آقاجان، شیخ محمود مفید، سیدمحمدباقر حسینی سدهی، شیخ هبةالله هرندی، سیدعبدالحسین طیب، حاج آقا رحیم ارباب، میرزا رضا کلباسی، شیخ محمدباقر قزوینی، سیدابوالقاسم طبیب، میرزا علی آقا شیرازی.
وی در قم از محضر سیدحسین طباطبائی بروجردی، سیدمحمد حجت کوه‌کمری، علامه طباطبایی تحصیل علم و اخلاق نمود و در نجف در درس خارج سیدمحسن حکیم، سیدعبدالهادی شیرازی، سیدجمال‌الدین گلپایگانی، سید محمود شاهرودی و سیدابوالقاسم خویی شرکت نمود.

---

وی از عالمانی مانند: بروجردی، امام خمینی، محقق داماد، گلپایگانی، خوانساری، اراکی، مرعشی نجفی، حکیم، شیرازی، خوئی، آقا بزرگ تهرانی و برخی از علمای مذهب زیدیه اجازه روایت یا اجازه اجتهاد داشت.
ابطحی با درخواست سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی برای وی اجازه صادر کرده است.

---

سیداحمد مددی، سیدمحمدباقر حکیم (شهید محراب)، حسن نظام‌الدین، محقق یزدی، مهدی حائری قزوینی برخی از شاگردان وی هستند.

---

از او یکصد و چهل و پنج عنوان کتاب در علوم تفسیر و فقه، اصول و رجال، حدیث، تاریخ، کلام و فلسفه و سایر مسائل اسلامی بر جای مانده است. مهمترین آثار وی عبارتند از:
• تهذیب المقال فی علم الرجال (۵ جلد به چاپ رسیده و ۵ جلد آن هنوز چاپ نشده‌است)؛
• رسالة فی آل اعین؛
• تاریخ آل زراره؛
• شرح وسائل الشیعه (۲ جلد از آن پس از فوت ایشان به چاپ رسید)؛
• مسائلی از فقه شیعه؛
• بررسی و نقد و تحلیل فقهی پیش نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛
• مناسک حج و عمره.

---