• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سُکْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سُکر از واژگان نهج البلاغه (بر وزن قفل) به معنای مستی است و سَکر (بر وزن فرس) به معنای شراب و چیز مست کننده و چون غفلت و بی‌خبری نوعی از مستی است لذا به غفلت سکرت گفته‌اند. سکرة الموت یعنی مستی مرگ و شدت آن که بر عقل و هوش غالب آید. نه مورد از این واژه در نهج البلاغه آمده است.



سُکر به معنای مستی آمده است. سَکر (بر وزن فرس) به معنای شراب و چیز مست کننده و چون غفلت و بی‌خبری نوعی از مستی است لذا به غفلت سکرت گفته‌اند. «سکرة الموت» یعنی مستی مرگ و شدت آن که بر عقل و هوش غالب آید.


امام علی (علیه‌السلام) درباره آدم بدکار فرموده است: «وَ مَنْ زاغَ ساءَتْ عِنْدَهُ الْحَسَنَةُ وَ حَسُنَتْ عِنْدَهُ السَّيِّئَةُ وَ سَكِرَ سُكْرَ الضَّلالَةِ» «هر که قلبش منحرف شود، شی‌ء خوب در نزد او بد می‌شود و بد خوب می‌گردد، و مست می‌شود، مستی گمراهی.» (شرح‌های حکمت: )
درباره حال احتضار فرموده است: «فَغَيْرُ مَوْصوف مَا نَزَلَ بِهمْ: اجْتَمَعَتْ عَلَيْهِمْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ وَ حَسْرَةُ الْفَوْتِ» «آنچه بر محتضران نازل شده قابل وصف نیست، بر آنها بی‌هوشی مرگ با حسرت از دنیا رفتن جمع شده است.» (شرح‌های خطبه: )
نعمت و مال دنیا نیز مستی و غفلت می‌آورد لذا فرموده: «فَاتَّقُوا سَكَرَاتِ النِّعْمَةِ، وَاحْذَرُوا بِوَائِقَ النِّقْمَةِ» «از مستی‌های نعمت بترسید و از داهیه‌های نقمت خداوند حذر کنید.» (شرح‌های خطبه: )


نه مورد از واژه سکر در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۱.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۳۳۴.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۱۶.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۶، حکمت ۲۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۵۸، حکمت ۳۱.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۴، حکمت ۳۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۹، حکمت ۳۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۱.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۳۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۱۲.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۶۱.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۴۳.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۶، خطبه ۱۰۸.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۱۱، خطبه ۱۰۷.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۶۰، خطبه ۱۰۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۵، خطبه ۱۰۹.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۴.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۰.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۸۵.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۳۳۳.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۰۸.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۲۲، خطبه ۱۵۱.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۵۰، خطبه ۱۴۷.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۱۰، خطبه ۱۵۱.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۹، خطبه ۱۵۱.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۵.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۸.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۴.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۶۳.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۳۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سکر»، ج۱، ص۵۴۱.    






جعبه ابزار