سَوِیّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَوِیّ:(تُكَلِّمَ النّاسَ ثَلاثَ لَيالٍ سَوِيًّا) «سَوِیّ» آن است كه از
افراط و
تفریط در اندازه و كيفيت، به دور باشد. و آن با تمام و راست و مستقيم يكى است.
آیه مورد بحث پيرامون گفتگوى
زکریا (علیه‌السلام) با
خداوند دور مى‌زند، آن‌جا كه از بشارت فرزند،
نور اميد سر تا پاى وجودش را فراگرفت و براى اين موضوع مهم و سرنوشت‌ساز از خدا تقاضاى نشانه‌اى كرد و گفت: پروردگارا نشانه‌اى براى من قرار ده، خدا به او فرمود: نشانه تو آن است كه سه شبانه روز تمام در حالى كه زبانت سالم است
قدرت سخن گفتن با مردم را نخواهى داشت.
به موردی از کاربرد «سُویً» در قرآن، اشاره می‌شود:
(قالَ رَبِّ اجْعَل لّي آيَةً قالَ آيَتُكَ أَلّا تُكَلِّمَ النّاسَ ثَلاثَ لَيالٍ سَوِيًّا) «عرض كرد: پروردگارا! نشانه‌اى براى من قرار ده! فرمود: «نشانه تو اين است كه سه شبانه روز قدرت تكلّم با مردم را نخواهى داشت؛ در حالى كه سالم هستى.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(قالَ رَبِّ اجْعَلْ لي آيَةً قالَ آيَتُكَ أَلّا تُكَلِّمَ النّاسَ ثَلاثَ لَيالٍ سَوِيًّا ) در
سوره آل عمران در ذيل همين داستان گذشت كه بشارت فرزنددار شدن را ملائكه به زكريا القاء نمودند، چون در آن‌جا داشت:
(فَنادَتْهُ الْمَلائِكَةُ وَ هُوَ قائِمٌ يُصَلّي في الْمِحْرابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيى) و زكريا درخواست
آیت و نشانه‌اى كرد تا
حق را از
باطل تميز دهد، و بفهمد ندايى كه شنيده
وحی ملائكه بوده نه القاء شيطانى، و لذا در جواب به او گفته شد: نشانه الهى بودن آن‌كه
شیطان در آن راهى ندارد اين است كه سه روز زبانت جز به
ذکر خدا به چيز ديگر باز نشود، چون انبياء معصوم به
عصمت الهى هستند و ديگر شيطان نمى‌تواند در نفوس ايشان تصرفى كند.
پس اين‌كه گفت: خدايا برايم نشانه‌اى قرار بده درخواست نشانه‌اى است براى تميز. و جمله نشانه تو اين‌كه سه روز تمام با مردم حرف نزنى اجابت آن درخواست است، كه سه روز هر چه جز ذكر خدا بخواهد بگويد زبانش به كار نيفتد، در عين اين‌كه زبانش صحيح و سالم است، و به
مرض و آفتى مبتلى نشده باشد. پس منظور از حرف نزدن اين است كه نتواند حرف بزند، و اين از باب اطلاق لازم و اراده ملزوم است كه به طور
کنایه آن را بگويند، ولى اين را اراده كنند. و مقصود از
(ثَلاثَ لَيالٍ) سه شب با روزهاى آن‌ها است و اين تعبير در استعمال شايع است. حضرت زكريا در اين سه شبانه روز سرگرم
عبادت و ذكر خدا بود، ولى نمى‌توانست با مردم حرف بزند مگر با
رمز و اشاره.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سوی»، ص ۴۴۷.
