• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سوره (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سورَه (به فتح راء) از واژگان قرآن کریم به معنای مرتبه بلند است و جمع آن سُوَر است.



سورَه به معنى مرتبه بلند است. چنانكه طبرسی و راغب گفته و قول نابغه را شاهد آورده‌اند:
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَعْطَاكَ‌ سُورَةًتَرَى كُلَّ مُلْكٍ دُونَهَا يَتَذَبْذَبُ‌

طبرسى افزوده: آن از سُور البناء اخذ شده ... هر سوره از قرآن به مثابه درجه بلند و منزل عالى است كه قارء قرآن از يكى به ديگرى بالا می‌رود تا به آخر قرآن برسد.
راغب گفته علت اين تسميه آن است كه سوره مانند حصار بلد قرآن را احاطه كرده و يا منزلتى است مانند منازل قمر. بعضى آن را سؤره (با همزه) خوانده‌اند كه به معنى بقيّه است گويا هر سوره قطعه‌اى است از قرآن كه جدا شده و باقى مانده است.
ولى قول طبرسى كاملا عالى و به جاست در کافی كتاب فضل القرآن در ضمن حديثى از موسی بن جعفر (علیهماالسّلام‌) نقل شده‌ «فَإِنَّ دَرَجَاتِ الْجَنَّةِ عَلَى قَدْرِ آيَاتِ الْقُرْآنِ يُقَالُ لَهُ: اقْرَءْ وَ ارْقَ. فَيَقْرَأُ ثُمَّ يَرْقَى ...» «مراتب و درجات بهشت به عدد آيات قرآن است به او (شيعه اهل بیت (علیهم‌السلام)) گفته می‌شود: بخوان و بالا رو. پس می‌خواند و بالا می‌رود.» و نيز از حضرت صادق (علیه‌السّلام) نقل شده كه: «هر كه سوره‌اى از قرآن را فراموش كند در صورتى نيكو و درجه‌اى عالى در بهشت، براى او ممثّل می‌شود، چون آن را بيند گويد: تو چيستى و چه زيبائى؟! ای كاش براى من می‌بودى، می‌گويد مرا نمی‌شناسى؟ من فلان سوره هستم اگر فراموشم نمی‌كردى به اين جايت بالا مى‌بردم.»
بنا بر اين علت تسميه سوره‌هاى قرآن آن است كه هر يک را مقام و درجه به خصوصى است از درجات بهشت و يا درجه و مرتبه‌ای است از واقعيات عالم.


(فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ) (يک سوره همانند آن بياوريد!)
(سُورَةٌ أَنْزَلْناها وَ فَرَضْناها) «اين سوره‌اى است كه نازل كرده و معين نموده‌ايم.»
سور (مثل صرد) جمع سوره است‌. (فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيََاتٍ...) (شما هم ده سوره ساختگى همانند اين قرآن بياوريد....)


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۳۵۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۳۸.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۹۶.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۴.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۹۶.    
۷. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۴.    
۸. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۶۰۶.    
۹. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۶۰۸.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۲۳.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۵۷.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۹۱.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۱۵۷.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱، ص۹۲.    
۱۶. نور/سوره۲۴، آیه۱.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۷۸.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۱۱.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۹۶.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۹۴.    
۲۱. هود/سوره۱۱، آیه۱۳.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۲۳.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۱۶۲.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۲۴۰.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۲۲.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سور»، ج۳، ص۳۵۱.    






جعبه ابزار