ستره
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سُتْرَه،
حائل را گویند. در
فقه حائلی مثل
عصا و
کلاه و غیره که
نماز گزار پیش روی خود می‌گذارد تا مانع آمد و شد دیگران از نزدیک خود شود را گویند. از آن در باب
صلات سخن گفته‌اند.
ستره در لغت به معناى
پوشش و هر چیزى که بدان
استتار مى‌شود، به کار رفته،
لیکن در کلمات
فقها به تبع
روایات بر حائلى همچون عصا، تلى از
خاک،
کلاه و
کوله پشتی که نماز گزار، پیش روى خود مى‌گذارد تا مانع آمد و شد دیگران از نزدیک خود گردد، نیز اطلاق شده است.
نهادن ستره در پیش رو بر نمازگزار مستحب است.
ستره در
مسجد یا
منزل به
نماز گزاردن نزدیک
دیوار و مانند آن و در فضاى باز یا محل آمد و شد به گذاردن
شاخصی بلند از زمین، از قبیل عصا،
کوله پشتى،
سنگ و
شتر بسته شده در مقابل خود، تحقق مى‌یابد.
به تصریح برخى، ستره به انسانى که
پشت به نمازگزار کرده نیز محقق مى‌شود.
مستحب است طول ستره به اندازه
ذراع باشد.
هرگاه ستره یافت نشود، بر نماز گزار مستحب است پیش روى خود بر زمین
خطی بکشد و محاذى آن نماز بگزارد؛ زیرا مقصود از ستره، قرار دادن
حریم براى
نماز است تا دیگرى مزاحم او نشود و حواس او را پریشان نکند و این مقصود با خط کشیدن نیز حاصل مى‌شود.
مستحب است نماز گزار نزدیک ستره نماز بخواند. برخى، کمترین و بیشترین مقدار فاصله بین نماز گزار و ستره را مکان
خوابیدن گوسفند و بستن
اسب ذکر کرده‌اند.
در
نماز جماعت، ستره
امام، ستره
مأمومان نیز به شمار مى‌رود و از آن
کفایت مى‌کند.
در صورت عدم امکان نصب عصا به صورت عمودى، گذاشتن آن به صورت افقى کفایت مى‌کند.
غصبی یا
نجس بودن ستره مانع تحقق آن نیست، هرچند در فرض نخست، نماز گزار مرتکب عملى
حرام شده است.
برخى،
مباح بودن آن را شرط تحقق
ستره شرعی دانسته‌اند.
در استحباب ستره تفاوتى میان
مکه و غیر مکه نیست؛
لیکن برخى گفته‌اند: در مکه و
حرم به ستره نیاز نیست.
عبور افراد بین ستره و نماز گزار
مکروه است و در صورت عبور، دفع عبور کننده توسط نماز گزار با
اشاره و مانند آن، بدون زدن، به قول برخى،
مستحب است.
در اینکه کراهت عبور از پیش روى نماز گزار و نیز استحباب دفع عبور کننده اختصاص به نماز گزارى دارد که پیش روى خود ستره قرار داده است، یا
حکم یاد شده مطلقا ثابت است؛ خواه ستره قرار داده باشد یا نه، دو احتمال مطرح شده است.
برخى گفته‌اند: ظاهر این است که مرور و مانند آن،
حکمت استحباب ستره است نه
علت آن تا در صورت علم به عدم حضور یا مرور کسى، ستره مستحب نباشد؛ بلکه در این صورت نیز ستره مستحب است.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۴، ص۳۸۷-۳۸۹.
