• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سببیت اشعری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


سببیت اشعری، سببیت قیام اماره در حدوث مصلحت و جعل حکم واقعی طبق آن است.


سببیت اشعری، مقابل سببیت معتزلی بوده و به این معنا است که قیام اماره سبب ایجاد مصلحت در مؤدای اماره می‌گردد، و چون همه مصلحت در قیام اماره وجود دارد و طبق آن، حکم واقعی جعل می‌شود، پس احکام واقعی، تابع آرای مجتهدان است.

به بیان دیگر، اشاعره می‌گویند: خداوند در لوح محفوظ هیچ حکمی ندارد و جعل حکم از سوی خداوند، تابع فتاوا و آرای مجتهدان است؛ یعنی قیام اماره سبب حدوث مصلحت در جعل طبق مؤدای آن می‌شود و به همین دلیل، اگر روزی رای و فتوای مجتهد عوض شود، حکم الله حکم واقعی هم تغییر می‌یابد، چون علت تامه و تمام موضوع برای جعل حکم، فتوای مجتهد است؛ بنابراین، اگر رای او تغییر کند، موضوع هم تغییر یافته و با تبدیل موضوع، حکم نیز ضرورتاً تغییر می‌یابد.
[۱] شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۳، ص۷۶.


مسلک سببیت از مسالکی است که برای تفسیر چیستی مؤدای امارات، طرح شده و طبق آن، اماره جعل شده تا سبب تدارک و جبران مصلحت فوت شده واقعی در حق مکلف باشد. در بیان چگونگی سببیت در این مسلک سه دیدگاه وجود دارد.
[۲] المعجم الاصولی، حیدر، محمد صنقور علی، ص۶۳۵.
[۳] المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص۴۷۲.    
[۴] فوائد الاصول، نائینی، محمدحسین، ج۳، ص۹۵.    
[۵] محمدی، علی، شرح رسائل، ج۱، ص۱۷۲.
[۶] شرح رسائل، محمدی، علی، ج۱، ص۱۷۹.
[۷] انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۲۶.    
[۸] فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۱، ص۱۲۹.    
[۹] فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۱، ص (۴۵-۴۳).


۱. ↑ شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۳، ص۷۶.
۲. ↑ المعجم الاصولی، حیدر، محمد صنقور علی، ص۶۳۵.
۳. ↑ المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص۴۷۲.    
۴. ↑ فوائد الاصول، نائینی، محمدحسین، ج۳، ص۹۵.    
۵. ↑ محمدی، علی، شرح رسائل، ج۱، ص۱۷۲.
۶. ↑ شرح رسائل، محمدی، علی، ج۱، ص۱۷۹.
۷. ↑ انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۲۶.    
۸. ↑ فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۱، ص۱۲۹.    
۹. ↑ فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۱، ص (۴۵-۴۳).


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص ۴۸۵، برگرفته از مقاله «سببیت اشعری».    


رده‌های این صفحه : اصول فقه | امارات | سبب و مسبب | سببیت (امارات)
جعبه ابزار