• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سببیت معتزلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


سببیت معتزلی، سببیت قیام اماره در تغییر حکم واقعی طبق مؤدای اماره است.


سببیت معتزلی، مقابل سببیت اشعری و سببیت امامی بوده و به این معنا است که قیام اماره سبب ایجاد مصلحت در مؤدای اماره می‌گردد که این مصلحت بیشتر از مصلحت حکم واقعی است به گونه‌ای که حکمی بر طبق اماره جعل می‌گردد و در حق مکلفان فعلیت می‌یابد و در حقیقت، قیام اماره سبب تبدیل حکم واقعی به حکم مطابق اماره شده و حکم مطابق با اماره، حکم فعلی می‌گردد.

به بیان دیگر، معتزله می‌گویند: خداوند در لوح محفوظ احکامی دارد که عالم و جاهل در آن شریک‌اند، ولی احکام واقعی وقتی به درجه فعلیت می‌رسد که اماره به آنها اصابت کند و احکامی که اماره‌ای بر آنها قائم نشده در مرحله شانیت و اقتضا باقی می‌ماند؛ بنابراین، اگر اماره مخالف واقع در آمد، سبب از بین رفتن ملاک واقع می‌گردد، و در نتیجه، موجب انقلاب واقع می‌شود. بنابراین، فعلیت یافتن حکم واقعی در صورتی است که مجتهد به آن فتوا دهد.
[۱] شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۳، ص۷۶.
[۲] شرح رسائل، محمدی، علی، ج۱، ص۱۷۲.
[۳] المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص (۴۷۳-۴۷۲).    
[۴] فوائد الاصول، نائینی، محمد حسین، ج۳، ص۹۵.    
[۵] فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۱، ص۴۳.
[۶] انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۲۶.    
[۷] المعجم الاصولی، حیدر، محمد صنقور علی، ص۶۳۵.


۱. ↑ شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۳، ص۷۶.
۲. ↑ شرح رسائل، محمدی، علی، ج۱، ص۱۷۲.
۳. ↑ المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۴، ص (۴۷۳-۴۷۲).    
۴. ↑ فوائد الاصول، نائینی، محمد حسین، ج۳، ص۹۵.    
۵. ↑ فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۱، ص۴۳.
۶. ↑ انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۳، ص۵۲۶.    
۷. ↑ المعجم الاصولی، حیدر، محمد صنقور علی، ص۶۳۵.


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص ۴۸۷، برگرفته از مقاله «سببیت معتزلی».    


رده‌های این صفحه : اصول فقه | امارات | سبب و مسبب | سببیت (امارات)
جعبه ابزار