دعا برای امداد (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دعا برای
امداد از دعاهای
قرآن است. در این مقاله این
آیات معرفی و بررسی می‌شوند.
دعاى
نوح علیه‌السلام براى جلب امداد الهى، در برابر تكذيبگران
کافر:
۱. «وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً ... • فَقالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ ما هذا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُرِيدُ أَنْ يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَأَنْزَلَ مَلائِكَةً ما سَمِعْنا بِهذا فِي آبائِنَا الْأَوَّلِينَ • قالَ رَبِّ انْصُرْنِي بِما كَذَّبُونِ؛
ما نوح را فرستاديم... جمعيت اشرافي (و مغرور) از
قوم نوح كه كافر شده بودند گفتند: اين مرد بشري است همچون شما كه مي‌خواهد بر شما برتري جويد، اگر خدا مي‌خواست پيامبري بفرستد فرشتگاني نازل مي‌كرد، ما چنين چيزي هرگز در نياكان خود نشنيده ايم.»
۲. «كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ فَكَذَّبُوا عَبْدَنا وَ قالُوا مَجْنُونٌ وَ ازْدُجِرَ فَدَعا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ
فَانْتَصِرْ؛
پيش از آنها قوم نوح
تکذیب كردند (آري) بنده ما (نوح) را تكذيب كرده و گفتند: او ديوانه است و (با انواع آزارها) او را (از ادامه رسالتش) بازداشتند. او به درگاه پروردگار عرضه داشت: من مغلوب (اين قوم طغيانگر شده ام)، انتقام مرا از آنها بگير.»
دعاى
طالوت و سپاهيان برگزيده وى از درگاه خداوند، براى امدادخواهى:
«وَ لَمَّا بَرَزُوا لِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ قالُوا رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَيْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ؛
و هنگامي كه در برابر
جالوت و سپاهيان او قرار گرفتند گفتند: پروردگارا! پيمانه شكيبايي و
استقامت را بر ما بريز! و قدمهاي ما را ثابت بدار! و ما را بر جمعيت كافران، پيروز بگردان!»
دعاى
صالح علیه‌السلام براى جلب امداد الهى، در برابر تكذيبگران كافر:
«ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْناً آخَرِينَ قالَ رَبِّ انْصُرْنِي بِما كَذَّبُونِ؛
سپس بعد از آنها جمعيت ديگري را به وجود آورديم. عرض كرد، پروردگارا! مرا در برابر تكذيبهاي آنها ياري فرما.»
بنا بر قولى مقصود از «قرناً» در آيه ۳۲ ثمود،
قوم صالح است.
دعاى
پیامبران و پرورش‌يافتگان مكتب آنان، براى جلب امداد الهى:
«وَ كَأَيِّنْ مِنْ نَبِيٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ ... وَ ما كانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا ... وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ؛
چه بسيار پيامبراني كه مردان الهي فراواني به همراه آنها جنگ كردند... سخنشان تنها اين بود كه: ... قدمهاي ما را ثابت بدار، و ما را بر جمعيت كافران پيروز بگردان!»
بهره‌مندى از امداد الهى در
مبارزه با
مفسدان قوم، دعاى
لوط علیه‌السلام به درگاه پروردگار:
«وَ لُوطاً إِذْ قالَ ... قالَ رَبِّ انْصُرْنِي عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ؛
و لوط را فرستاديم هنگامي كه گفت... (لوط) عرض كرد: پروردگارا مرا در برابر اين قوم مفسد ياري فرما.»
درخواست امداد الهى براى پيروزى در برابر كافران، از دعاهاى
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و
مؤمنان:
«آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَ الْمُؤْمِنُونَ ... رَبَّنا ... وَ ارْحَمْنا أَنْتَ
مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ؛
پيامبر، به آنچه از سوي پروردگارش بر او نازل شده، ايمان آورده است. (و او، به تمام سخنان خود، كاملا مومن مي‌باشد). و همه مؤمنان (نيز)... پروردگارا! ... ما را ببخش و در رحمت خود قرار ده! تو مولا و سرپرست مايي، پس ما را بر جمعيت كافران، پيروز گردان! »
دعا براى بهره‌مندى از امداد و
نصرت الهى، جهت انجام دادن
تکالیف،
توصیه خداوند به پيامبراكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله:
«وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً
نَصِيراً؛
و بگو: پروردگارا! مرا (در هر كار) صادقانه وارد كن، و صادقانه خارج نما، و از سوي خود سلطان و ياوري براي من قرار ده.»
از مواردی که دعاکردن مطلوب است دعا برای امداد است.
شايسته بودن دعا براى جلب امداد الهى، در برابر
تکذیبگران و حق‌ناپذيران:
۱. «قَالَ رَبِّ انصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ؛
(نوح) گفت پروردگارا از آن روی که دروغگویم خواندند مرا یاری کن.»
مطلوبيّت دعا براى جلب امداد خداوند، جهت
پیروزی بر
دشمن:
۱. «وَلَمَّا بَرَزُواْ لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُواْ رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا
وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ؛
و هنگامی که با جالوت و سپاهیانش روبرو شدند گفتند پروردگارا بر (دلهای) ما شکیبایی فرو ریز و گامهای ما را استوار دار و ما را بر گروه کافران پیروز فرمای.»
۲. «... رَبَّنَا ... أَنتَ
مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ؛
... پروردگارا ... سرور ما تویی؛ پس ما را بر گروه کافران پیروز کن.»
۳. «وَكَأَيِّن مِّن نَّبِيٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ فَمَا وَهَنُواْ لِمَا أَصَابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَمَا ضَعُفُواْ وَمَا اسْتَكَانُواْ وَاللّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ • وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلاَّ أَن قَالُواْ ربَّنَا ...
وانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ؛
و چه بسيار پيامبرانى كه همراه او توده‌هاى انبوه كارزار كردند و در برابر آنچه در راه خدا بديشان رسيد سستى نورزيدند و ناتوان نشدند و تسليم (دشمن) نگرديدند و خداوند شكيبايان را دوست دارد ؛ و سخن آنان جز این نبود که گفتند پروردگارا ... و ما را بر گروه کافران یاری ده.»
شايسته بودن دعا، براى پيروزى بر
مفسدان:
«قَالَ رَبِّ انصُرْنِي عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ؛
و به
یقین کسانی را که پیش از اینان بودند آزمودیم تا خدا آنان را که راست گفته‌اند معلوم دارد و دروغگویان را (نیز) معلوم دارد.»
اجابت دعا (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۳۸۴، برگرفته از مقاله «حکم دعا (دعا برای امداد)». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۳، ص۵۱۰، برگرفته از مقاله «دعا برای امداد».
