حکم اکراه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله آیات مرتبط با حكم
اكراه معرفی می‌شوند.
برداشته شدن
تکلیف و
مؤاخذه، در صورت
اکراه:
۱. مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمانِ وَ لكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْراً فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ.
۲. ... وَ لا تُكْرِهُوا فَتَياتِكُمْ عَلَى الْبِغاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً لِتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ مَنْ يُكْرِهْهُنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِنْ بَعْدِ
إِكْراهِهِنَّ غَفُورٌ رَحِيمٌ.
جواز
اكراه مردم به
پرداخت زکات، از سوى امام
مسلمانان:
خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً ...
از
امام صادق علیه‌السلام روايت شده است:
امام، مردم را مجبور مى‌كند كه از اموال آنان
زکات گرفته شود، زيرا خداى- عزّوجلّ- فرموده: از اموال آنان
صدقه بگير.
روا نبودن اجبار و
اکراه مردم بر دین:
۱. لا
إِكْراهَ فِي الدِّينِ ....
۲. وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَنْ فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعاً أَ فَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ.
حرام بودن
اکراه کنیزان عفیف بر زنا:
... وَ لا تُكْرِهُوا فَتَياتِكُمْ عَلَى الْبِغاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً لِتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا ....
جواز
اظهار کفر از سوى
مؤمن، در صورت اجبار او به آن:
مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمانِ وَ لكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْراً فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ.
اکراه در معاملات، موجب بطلان آن:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ ...
طبق آيه ياد شده، تصرّف در مال ديگران تنها در صورتى صحيح است كه
تجارت و از روى
رضایت باشد بنابراين معامله‌اى كه رضايت در آن نباشد بلكه هر دو يا يكى
مکره باشند معامله صحيح نخواهد بود مگر اين كه پس از وقوع
معامله اكراهى رضايت و اجازه حاصل شود.
عدم جواز
اکراه زنان، با هدف به دست آوردن
مهریّه پرداخت شده به آنان:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا يَحِلُّ لَكُمْ ... وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَيْتُمُوهُنَّ إِلَّا أَنْ يَأْتِينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ ....
مشروع نبودن
اكراه زنان بر عدم
ازدواج، براى
تصرّف ارثیّه آنها:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا يَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّساءَ
كَرْهاً ....
عدم جواز
اكراه زنان
مطلّقه بر ازدواج نكردن با شوهران قبلى خود:
وَ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَ فَلا تَعْضُلُوهُنَّ أَنْ يَنْكِحْنَ أَزْواجَهُنَّ إِذا تَراضَوْا بَيْنَهُمْ بِالْمَعْرُوفِ ....
جواز
اكراه زنان، براى واگذاشتن مهريّه خود، در صورت
ارتکاب فحشا از سوى آنان:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا يَحِلُّ لَكُمْ ... وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَيْتُمُوهُنَّ إِلَّا أَنْ يَأْتِينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ ....
عدم جواز
اکراه بدهکار غير متمكّن، براى پرداخت
بدهی خود:
وَ إِنْ كانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلى مَيْسَرَةٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ.
جواز
اکراه مدیون متمكّن از سوى
طلبکار، براى پرداخت بدهى خود:
وَ إِنْ كانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلى مَيْسَرَةٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ.
از مفهوم آيه كه مى‌گويد: اگر متمكّن نبود مهلت دهيدمى‌توان استفاده كرد كه در صورت تمكن مى‌شود او را به
ادای دین، حتّى اجبار هم كرد.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۱۸۶، برگرفته از مقاله «حکم اکراه».
