حَوایا (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَوایا (به فتح حاء)، از
واژگان قرآن کریم به معنای روده‌ها و جمع
حَوِیَّه است. ریشه این واژه از
حَوَی (به فتح حاء و واو) به معنای جمع کردن است و چون
روده در شکم جمع شده و مستدیر است لذا به آن حویّه و حوایا گفته‌اند.
حَوایا به معنای روده‌ها است و آن جمع حَوِیَّه است.
ناگفته نماند: حوی به معنی جمع کردن است. در
اقرب گوید: «حَوَاهُ یعنی جَمَعَهُ و مَلَکَهُ و اَحْرَزَهُ».
و چون روده در شکم جمع شده و مستدیر است لذا به آن حویّه و حوایا گفته‌اند.
(وَعَلَی الَّذِینَ‌هادُوا حَرَّمْنا کُلَّ ذِی ظُفُرٍ وَ مِنَ الْبَقَرِ وَ الْغَنَمِ حَرَّمْنا عَلَیْهِمْ شُحُومَهُما اِلَّا ما حَمَلَتْ ظُهُورُهُما اَوِ الْحَوایا اَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذلِکَ جَزَیْناهُمْ بِبَغْیِهِمْ وَ اِنَّا لَصادِقُونَ) یعنی: «بر
یهود هر ناخن‌داری را
حرام کردیم و از گاو و گوسفند نیز پیه را بر ایشان حرام کردیم جز آنچه بر پشت آن دو و یا بر روده‌ها باشد یا به استخوان پیوسته باشد. این تحریم به جرم سرکشی آنها بود و ما راستگو هستیم.»
آیه شریفه روشن می‌کند که اشیاء فوق در نتیجه تجاوز کاری بر یهود حرام شده است چنانکه آیه:
(فَبِظُلْمٍ مِنَ الَّذِینَ هادُوا حَرَّمْنا عَلَیْهِمْ طَیِّباتٍ اُحِلَّتْ لَهُمْ..) (به خاطر ظلمى كه از يهود صادر شد، و نيز به خاطر بازداشتن فراوان آنها از راه خدا، بخشى از چيزها و خوراكى‌هاى پاكيزه را كه براى آنها
حلال شده بود، بر آنان حرام كرديم.)
در این مضمون صریح است.
در
سفر لاویان از تورات فعلی باب ۱۱ گوشت‌های حلال و حرام یهود نقل شده و شاید بتوان از آن در تفسیر آیه شریفه استفاده کرد.
مقداری از آنها از محرّمات اسلامی و بعضی از محلّلات آن، از جمله گوشت شتر را حرام و
نجس دانسته است و ظاهرا چون یهود انکار می‌کردند که این تحریم در
شریعت موسی برای مجازات بوده باشد و این محرّمات از اوّل حرام بوده‌اند
قرآن در ردّ آن فرمود:
(کُلُّ الطَّعامِ کانَ حِلًّا لِبَنِی اِسْرائِیلَ اِلَّا ما حَرَّمَ اِسْرائِیلُ عَلی نَفْسِهِ فَاْتُوا بِالتَّوْراةِ فَاتْلُوها اِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ) (همه خوردنى‌ها بر
بنی‌اسرائیل حلال بود، جز آنچه اسرائيل (
یعقوب)، پيش از نزول
تورات، بر خود تحريم كرده بود؛ بگو: «اگر راست مى‌گوييد تورات را بياوريد و بخوانيد.»)
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حوایا»، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۵.
