• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَظْر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَظْر (به فتح حاء و سکون ظاء) از واژگان قرآن کریم به معنای منع است.
مشتقات حَظْر که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
مَحْظُور (به فتح میم و سکون حاء) به معناى ممنوع؛
مُحْتَظِر (به ضم میم، سکون حاء و فتح تاء)به معنای كسى است كه براى باغ و يا گوسفندان خود محلّى می‌سازد.


حَظْر به معنای منع است.
راغب گويد: حظر آن است كه چيزى را جمع كرده در آغل بگذارى. (در اين صورت آن چيز را از ديگران منع كرده‌اى). از اين‌جا است كه مَحْظُور به معنى ممنوع آمده است‌.
مُحْتَظِر نیز كسى است كه براى باغ و يا گوسفندان خود محلّى می‌سازد. اين شخص چوب‌ها و علف‌هاى خشكيده را جمع كرده و در ساختن آن محل به كار می‌برد؛ مثلاً آغلى از چوب و علف می‌سازد.


به مواردی از حَظْر که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - مَحْظُوراً (آیه ۲۰ سوره اسراء)

(وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ‌ مَحْظُوراً)
«عطاى پروردگار تو ممنوع نيست.»


۲.۲ - الْمُحْتَظِرِ (آیه ۳۱ سوره قمر)

(إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ صَيْحَةً واحِدَةً فَكانُوا كَهَشِيمِ‌ الْمُحْتَظِرِ)
«يک صيحه بر آن‌ها فرستاديم مانند چوب‌ها و علف‌هاى خشكيده حظيره ساز شدند.»
هشيم چوب‌هاى خشكى است كه می‌شكند و می‌ريزد. آیه شریفه در باره قوم صالح است.



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۵۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۴۳.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۷۳.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۴۳.    
۵. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ج۲، ص۸۱.    
۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۰.    
۷. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۹۲-۹۴.    
۸. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۶۸-۶۹.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۱۱۴.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۲۸.    
۱۱. قمر/سوره۵۴، آیه۳۱.    
۱۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۳۲.    
۱۳. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۸۱.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۳۹.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۹۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حظر»، ج۲، ص۱۵۳-۱۵۴.    






جعبه ابزار