• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَرْق (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَرْق (به فتح حاء و سکون راء) از واژگان قرآن کریم به معنای سوزاندن است.
مشتقات حَرْق که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
فَاحْتَرَقَت (به سکون حاء و فتح راء و قاف) به معنای آتش‌سوزی جنگل‌ها را روشن می‌کند،
حَرِّقُوه (به فتح حاء و کسر راء) احراق و تحریق دلالت بر شدّت دارند،
حَریق (به فتح حاء) به معنی آتش و سوزاندن آمده است.
کلمه حریق پنج بار در قرآن تکرار شده است.



حَرْق به معنی سوزاندن است.
ثلاثی آن مثل باب افعال و تفصیل متعدّی است.


به مواردی از حَرْق که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - فَاحْتَرَقَت (آیه ۲۶۶ سوره بقره)

(فَاَصابَها اِعْصارٌ فِیهِ نارٌ فَاحْتَرَقَتْ‌)
«به آن فشردگی که در آن آتش بود رسید پس بسوخت.»
این آیه آتش سوزی جنگل‌ها را روشن می‌کند و در (عصر) مطالعه شود.

۲.۲ - حَرِّقُوه (آیه ۶۸ سوره انبیاء)

(قالُوا حَرِّقُوهُ‌ وَ انْصُرُوا آلِهَتَکُمْ‌)
«گفتند: او را بسوزانید و خدایانتان را یاری دهید.»
صحاح گوید: احراق و تحریق دلالت بر شدّت دارند.

۲.۳ - الْحَرِیق (آیه ۱۸۱ سوره آل عمران)

(وَ نَقُولُ ذُوقُوا عَذابَ‌ الْحَرِیقِ‌)
«می‌گوییم بچشید عذاب سوزان یا عذاب آتش را.»
مجمع البیان آن را آتش معنی کرده و هم به معنی محرق گفته است یعنی سوزان. ناگفته نماند حریق در آیات قرآن به معنی فاعل است و اگر آن را آتش معنی کنیم در واقع تسمیه‌ به صفت است، زیرا سوزاندن صفت آتش است.

«حریق» پنج بار در قرآن تکرار شده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۲۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۲۲۹.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۴۵.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ص۶۳۰.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۲۶۶.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۶۰۲.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۳۹۳.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۱۵۲.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۶۵۴.    
۱۰. انبیاء/سوره۲۱، آیه۶۸.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۴۲۷.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۰۲.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۱۴۰.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۸۶.    
۱۵. جوهری، ابونصر، صحاح تاج اللغة، ج۴، ص۱۴۵۷.    
۱۶. آل عمران/سوره۳، آیه۱۸۱.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۱۳۰.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۸۳.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۳۶۸.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۸۹۹.    
۲۱. بقره/سوره۲، آیه۲۶۶.    
۲۲. انبیاء/سوره۲۱، آیه۶۸.    
۲۳. آل عمران/سوره۳، آیه۱۸۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حرق»، ج۲، ص۱۲۱-۱۲۲.    






جعبه ابزار