حسنعلی نجابت شیرازی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حضرت آیت‌الله حاج شیخ حسنعلی نجابت شیرازی، (زادهٔ ۱۲۹۶ - درگذشته ۱۳۶۸)، از عرفای بزرگ
شیعه و شاگرد دو عارف برجسته شیعه
سیدعلی قاضی طباطبایی تبریزی و
محمدجواد انصاری همدانی می‌باشد.
مجذوب واصل و عارف کامل، حضرت آیت‌الله حاج شیخ حسنعلی نجابت شیرازی، شاگرد برجسته محضر عرفانی حضرت آیت‌الله
سیدعلی قاضی طباطبایی تبریزی «ره» و حضرت آیت‌الله حاج شیخ
محمدجواد انصاری همدانی، در سال ۱۲۹۶هـ. ش در
شیراز بدنیا آمدند.
تحصیلات ابتدایی را به طریق متعارف در شیراز گذرانده و پس از آن به فراگیری دروس حوزوی پرداخته و با اتمام مقدمات، در سن ۱۵ سالگی برای ادامه تحصیل عازم عتبات شدند. در
نجف اشرف پس از گذراندن سطح، در مراتب عالیه، معقول را نزد مرحوم آیت‌الله العظمی حاج شیخ
علی محمد بروجردی «ره» و
فقه و
اصول را نزد آیات عظام
سیدابوالحسن اصفهانی «ره»،
سیدعبدالهادی شیرازی «ره» و
سیدابوالقاسم خویی «ره» گذراندند. در ۲۸ سالگی به درجه
اجتهاد نائل آمدند. عمده اجازات ایشان از اساتید فوق‌الذکر بود.
مرحوم آیت‌الله نجابت پس از بازگشت از نجف به شیراز، علاوه بر فعالیت‌های حوزوی و پرورش شاگردان در دو بعد علمی و معنوی، همراه با
شهید دستغیب «ره» علیه نظام طاغوتی پهلوی دست به
مبارزه زدند. همزمان با فوت آیت‌الله بروجردی «ره» و شروع نهضت
امام خمینی «ره» در سال ۱۳۴۰، با دل و جان در خدمت نهضت ایشان قرار گرفتند و با این
اعتقاد که
عشق به امام خمینی «ره» عشق به امام زمان (علیه‌السّلام) و عشق به خداست، به ترویج و
تبلیغ مرجعیت و رهبری امام خمینی «ره» همت گماردند و دست پنهان مبارزات روحانیت شیراز قبل از انقلاب، و ملجا و مرجع نیروهای حزب‌الله بعد از انقلاب بودند.
ایشان از همان اوان ورود به نجف اشرف، به توصیه حضرت آیت‌الله قاضی «ره» بنای رفاقت محکمی با مرحوم شهید آیت‌الله دستغیب گذاشتند که پس از فوت آیت‌الله قاضی «ره» در محضر عرفانی حضرت آیت‌الله انصاری «ره» و از آن پس تا زمان شهادت مرحوم شهید دستغیب «ره» این رفاقت و پیوند، محکم و پا برجا بود. هم اکنون نیز مرقد مبارک هر دو بزرگوار، در کنار یکدیگر، در بقعه
امامزاده سیدمحمد بن موسی (علیه‌السّلام) در شیراز قرار دارد.
مرحوم آیت‌الله نجابت علاوه بر فعالیت‌های علمی و سیاسی، خدمات مهمی را در جهت احیای
اسلام ناب محمدی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در شهر شیراز انجام دادند که مهم‌ترین آنها تاسیس حوزه عملیه معنوی بزرگ و پر برکتی است که بنام فرزند شهید ایشان، که در جبهه آبادان به لقاء‌الله پیوست، «حوزه علمیه شهید محمدحسین نجابت» نام گرفته و فضلای زیادی را در بعد علمی و معنوی و در خط امام پرورانده و شهدای بسیاری را نیز تقدیم انقلاب نموده است.
ایشان در این حوزه علاوه بر تدریس
ادبیات،
منطق،
فلسفه،
کلام،
تفسیر، فقه و اصول در سطوح عالیه، در دو بعد عرفان نظری و عملی به تربیت شاگردان همت گماشتند.
از حضرت ایشان آثار منتشره و غیر منتشره زیادی بجا مانده است که کتب
«بصائر یا قرآن و اهل بیت» کلمه طیبه،
توحید، کلمه عشق،
حدیث سرو،
شرح دعای رجبیه،
ولایت شرعیه مطلقه فقیه،
شرح زیارت شعبانیه،
و ده‌ها اثر مکتوب و صدها درس مضبوط دیگر از آن جمله است.
اما با این همه، و علیرغم اینکه توان و درجات علمی ایشان زبانزد خاص و عام بود، نه تنها به دنبال ریاست دنیوی نرفت بلکه همه علوم اعم از منقول و معقول و مانوسه و غریبه را جز به چشم مقدمه ننگریست و عمر پر برکتش را جز در راه
توحید سپری نساخت و به غیر از ورود در سرّ ربوبی و لقای دوست به چیزی نیندیشید و استقامت و پایمردیش در عشق ربوبی باعث شد که جذبات حق نه تنها تجرد از ماده بلکه تجرد از صورت را نیز ملکه ایشان گرداند و به آنجا برسد که همنوا با حافظ نغمه سر دهد:
بعد از این نور به آفاق دهم از دل خویش
که به خورشید رسیدیم و غبار آخر شد
سرانجام ایشان در بهمن ۱۳۶۸ در شب
شهادت امام علی النقی (علیه‌السّلام) جان عاریت را تسلیم دوست کرده به لقاء‌الله پیوست. به هر حال این مقال را وسعت، و این قائل را صلاحیت توصیف مقامات و کمالات آن حضرت نیست.
سایت علما و عرفا، برگرفته از مقاله «حاج شیخ حسنعلی نجابت شیرازی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۳/۰۷.
