جَرْع (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَرْع (به فتح جیم و سکون راء) از
واژگان قرآن کریم به معنای فرو بردن آب و جرعه جرعه خوردن آن است.
این کلمه درباره غصّه خوردن و فرو بردن
خشم نیز به کار می‌رود.
این واژه تنها یک بار در
قرآن مجید به کار رفته است.
جَرْع به معنی فرو بردن آب است.
«جَرَعَ الْمَاءَ: بَلَعَهُ» از باب
منع یمنع.
تَجَرُّع: جرعه جرعه خوردن است.
به موردی از
جَرْع که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ یُسْقی مِنْ ماءٍ صَدِیدٍ یَتَجَرَّعُهُ وَ لا یَکادُ یُسِیغُهُ) «از آب
صدید نوشانده می‌شود که جرعه جرعه و به زحمت خورد و نتواند فرو برد.»
این آیه کریمه در بیان حال اهل
جهنّم است، و این کلمه تنها یک دفعه در
قرآن مجید وارد شده است و مراد آن است که نوشیدن آن مشکل است به ناچار جرعه جرعه می‌خورد. این کلمه درباره غصّه خوردن و فرو بردن خشم نیز به کار می‌رود.
به موردی که در «
نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرموده:
«خاضَ إِلَى رِضْوانِ اللهِ كُلَّ غَمْرَة، وَ تَجَرَّعَ فيهِ كُلَّ غُصَّة، وَ قَدْ تَلَوَّنَ لَه الاَدْنَوْنَ، وَ تَأَلَّبَ عَلَيْهِ الاَْقْصَوْنَ.» «در راه خشنودى خدا به هر شدت و سختى وارد شد و در آن، هر اندوهى را جرعه جرعه نوشيد، تا آن‌جا كه نزديكان بر او دگرگون شدند و از يارى
دست كشيدند و اجانب به
دشمنی برخاستند.»
واژه
یتجرّعه تنها یک دفعه در
قرآن مجید به کار رفته است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «جرع»، ج۲، ص۲۷.
