جلا (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَلاء (به فتح جیم) و
جِلا (به کسر جیم) یا
جَلىّ از
مفردات نهج البلاغه به معنای روشنی، رفتن زنگ و تیرگی، یا آشكار است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص راهنمایان راه حق،
دنیا و ... از این واژه استفاده نموده است.
جَلاء (به فتح جیم) و
جِلا (به کسر جیم) یا
جَلىّ به معنای روشنی، رفتن زنگ و تیرگی، یا آشكار آمده است.
• واژه «مجلوّ» به معنای آشكار شده، آمده است.
• واژه «مجليه» به معنای بيرون كننده می‌باشد.
• واژه «
متجلّى» به معنای آشكار است.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص راهنمایان راه حق فرموده است:
«إِنَّ اللهَ سُبْحانَهُ جَعَلَ الذِّكْرَ جِلاَءً لِلْقُلوبِ.» «
خداوند ذکر اللّه را روشنی قلوب گردانده است.»
همچنین واژه «جلاء» به معنی خارج شدن و خارج کردن از محلّ و نیز به معنای افتراق و جدایی می‌آید؛ چنان‌که امام (علیه‌السلام) در رابطه با دنیا می‌فرماید:
«وَ الدُّنْيا دارٌ مُنِيَ لَها الْفَناءُ، وَ لاَِهْلِها مِنْها الْجَلاءُ.» «دنیا خانه‌ای است که برای آن فنا مقدّر شده و برای مردمش از آن، خارج شدن مقدّر گشته است.»
آن حضرت (علیه‌السلام) هنگامی که از
عبداللّه بن عباس خواست
حکومت فارس را به
زیاد بن ابیه بدهد، به زیاد چنین فرمود:
«اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ، وَ احْذَرِ الْعَسْفَ و الْحَيْف، فَإِنَّ الْعَسْفَ يَعودُ بِالْجَلاءِ، وَ الْحَيْفَ يَدْعو إِلَى السَّيْفِ.» «با
عدالت حکومت کن؛ از شدت در غیر حق و از
ظلم بپرهیز که شدت در غیر حق سبب تفرق و از بین رفتن
وحدت است و ظلم،
مظلومان را وادار به
قیام و
شمشیر می‌کند.»
این واژه ۲۱ بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جلا»، ص۲۲۷.
