• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَهْجُرون (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَهْجُرون: (سَامِرًا تَهْجُرُونَ)
تَهْجُرون: از مادّه «هجر» (بر وزن فجر) در اصل به معنى «دورى كردن و جدايى» است.
سپس به معنى «هذيان گفتن مريض» نيز آمده است.
چرا كه سخنانش در آن حالت، ناخوشايند و دوركننده است.
«هجر» (بر وزن كفر) به معنى «فحش و ناسزا» است كه آن نيز دورى و جدايى است.
در آيه مورد بحث سوره مؤمنون همين معنى اخير منظور است، يعنى کافران مترف با تشكيل جلسات شب‌نشينى تا مدت طولانى بيدار مى‌ماندند و همچون بيماران هذيان مى‌گفتند و فحش مى‌دادند و از پيامبر و قرآن و مؤمنان بدگويى مى‌كردند


به موردی از کاربرد تَهْجُرون در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - تَهْجُرون (آیه ۶۷ سوره مؤمنون)

(مُسْتَكْبِرِينَ بِهِ سَامِرًا تَهْجُرُونَ)
(در حالى كه در برابر او (پیامبر) استكبار مى‌كرديد و در جلسات شبانه خود به بدگويى مى‌پرداختيد!)

۱.۲ - تَهْجُرون در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه نكوص به معناى برگشتن به عقب است و كلمه سامر از سمر به معناى گفتگو كردن در شب است. بعضى‌ گفته‌اند: سامر مانند حاضر هم بر فرد اطلاق مى‌شود و هم بر جمع البته در آيه مورد بحث سمرا به ضم سين و تشديد ميم هم قرائت شده كه در آن صورت، جمع سامر است و اين قرائت بهتر است و نيز سمارا به ضم سين و تشديد ميم قرائت شده و كلمه هجر به معناى هذيان است.
و اين‌كه مى‌بينيم آيه شريفه مورد بحث، به طور فصل آمده (يعنى واو عاطفه بر سر آن نيامده) بدين جهت است كه در مقام تعليل است و معناى آيه اين است كه شما از ناحيه ما يارى نمى‌شويد، براى اين‌كه آيات من بر شما قرائت شد و شما از آن روى‌گردان بوديد و به اعقاب خود برمى‌گشتيد و از در استكبار عارتان مى‌شد كه به آن گوش دهيد و در باره آن شبها هذيان مى‌گفتيد. بعضى‌ از مفسرين گفته‌اند: ضمير به به بيت و يا به حرم بر مى‌گردد، ولى نظريه‌شان خوب نيست.

۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶۷.    
۲. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص۸۳۳.    
۳. طریحی نجفی، فخر الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۵۱۴.    
۴. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶۷.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۱۴، ص۲۷۱.    
۶. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۴۶.    
۸. زمخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۳، ص۱۹۴.    
۹. زمخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۳، ص۱۹۴.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۶۱.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۴۴.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۶۴.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۷۹.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَهْجُرون»، ج۴، ص۵۷۰.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره مؤمنون | لغات قرآن




جعبه ابزار