تَنْحِتونَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَنْحِتونَ:(وَ تَنْحِتونَ مِنَ الْجِبالِ) «تَنْحِتونَ» از مادّۀ «نحت» (بر وزن سخت) به معنى تراشيدن چيزهاى سخت است مانند سنگ و چوب.
از آن‌جا كه
قوم ثمود بيشتر اسير
شکم و
زندگی مرفه بودند و در خانه‌هايى مستحكم و تراشيده از سنگ‌هاى سخت زندگى مى‌كردند، پيامبرشان «صالح» به حالت انتقاد به آن‌ها مى‌گويد:
«شما از كوه‌ها خانه‌هايى مى‌تراشيد و در آن به عيش‌ونوش مى‌پردازيد» و يا در آيه ۸۲
سوره حجر درباره همين قوم مى‌خوانيم كه:
«آن‌ها خانه‌هاى
امن و امانى در
دل كوه‌ها مى‌تراشيدند.»
به موردی از کاربرد «تَنْحِتونَ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ تَنْحِتونَ مِنَ الْجِبالِ بُيوتًا فارِهينَ) «و از كوه‌ها خانه‌هايى مى‌تراشيد، و در آن به عيش و نوش مى‌پردازيد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ تَنْحِتونَ مِنَ الْجِبالِ بُيوتاً فارِهينَ) راغب در مفردات گفته: كلمه
فره به فتحه فاء و كسره راء-
صفت مشبهه و به معناى شهوت‌پرست است و آيه
(وَ تَنْحِتونَ مِنَ الْجِبالِ بُيوتاً فارِهينَ) يعنى حاذقين (استادانه).
و بعضى ديگر گفته‌اند: فارهين يعنى شهوت‌پرستان.
و بنا به نظريه او اين آيه شريفه در مقام بيان
نعمت خواهد بود و بنا به آن معناى ديگر در مقام انكار
شهوت رانى و
طغیان و سرمستى و عياشى آنان است. و به هر حال چه به آن معنا و چه به اين معنا آيه شريفه در سياق استفهام است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تنحتون»، ج۴، ص ۳۹۶.
