تَصْدِیة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَصْدِیة:
(وَ تَصْدِيَةً فَذُوقُواْ الْعَذَابَ) تَصْدِیة: به معنى «دست به هم زدن» (كف زدن) و سر و صدا ايجاد كردن است.
کفار با اين عمل ناپسند خود، شادى مى‌كردند و
سوت مى‌كشيدند كه مانع شنيدن قرآن شوند.
به موردی از کاربرد
تَصْدِیة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ مَا كَانَ صَلاَتُهُمْ عِندَ الْبَيْتِ إِلاَّ مُكَاء وَ تَصْدِيَةً فَذُوقُواْ الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ) (آن‌ها كه مدّعى بودند ما هم
نماز داريم، نمازشان نزد خانه
کعبه، چيزى جز
سوت كشيدن و كف زدن نبود؛ پس بچشيد
عذاب الهی را به سبب آن‌چه انكار مى‌كرديد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه مكاء - به ضم ميم- به معناى صفير (
سوت) است و مكاء - با تشديد كاف- كه بر وزن صيغه مبالغه است، مرغى است در حجاز كه داراى صفير شديدى است و مثل معروف عرب كه مى‌گويند: بنيک حمرى و مكئكينى، نيز به اين معنا است. كلمه تصدية به معناى كف زدن است.
عجيب‌تر اين كه مشركان مدّعى بودند كه نماز و عبادتى دارند و به كارهاى احمقانه خود، نعره‌زدن‌ها و كف‌زدن‌هاى در اطراف خانه خدا، نام نماز مى‌گذاشتند، لذا قرآن مى‌فرمايد: «نماز آن‌ها در كنار خانه خدا چيزى جز
سوت كشيدن و كف زدن نبود».
در تاريخ مى‌خوانيم كه گروهى از اعراب در زمان
جاهلیت به هنگام طواف خانه كعبه لخت مادرزاد مى‌شدند و
سوت مى‌كشيدند و كف مى‌زدند و نام آن را عبادت مى‌گذاشتند و نيز نقل شده هنگامى كه
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در كنار
حجر الاسود رو به سوى شمال مى‌ايستاد (كه هم مقابل كعبه باشد و هم
بیت‌المقدس) و مشغول نماز مى‌شد دو نفر از طايفه «
بنی سهم» در طرف راست و چپ آن حضرت مى‌ايستادند يكى صيحه مى‌كشيد و ديگرى كف مى‌زد تا نماز پيامبر را مشوش كنند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَصْدِیة»، ج۲، ص۵۹۰.
