تَبْدیل و تَحْویل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَبْدیل و تَحْویل:(فَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْديلًا وَ لَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْويلًا) «تَبْدیل و تَحْویل»• «تبدیل» از مادّه «بدل» به معنای عوض گرفتن است.
• «تحویل» از مادّه «حول» به معنای تغیّر و انفصال، دور و اطراف، سال است.
چگونه امكان دارد
خداوند قوم و جمعيتى را به خاطر اعمالى كيفر دهد ولى گروه ديگرى را كه داراى همان برنامه‌اند معاف دارد؟ مگر او
حکیم و
عادل نيست؟ و همه چيز را از روى
حکمت و
عدل انجام نمى‌دهد؟
نوسان و دگرگونى سنت‌ها درباره كسى تصور مى‌شود كه آگاهى محدودى دارد، و با گذشت زمان به مسائلى واقف مى‌شود كه او را از سنت ديرينه‌اش باز مى‌دارد، يا كسى كه آگاه است اما روى ميزان حكمت و
عدالت رفتار نمى‌كند و تمايلات خاصى بر فكر او حاكم است، ولى پروردگارى كه از همه اين امور منزه و
پاک مى‌باشد سنتش در باره آيندگان همانست كه در باره پيشينيان بوده است، سنت‌هايش ثابت و تغيير ناپذير است.
به موردی از کاربرد «تَبْدیل و تَحْویل» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(اسْتِكْبارًا في الْأَرْضِ وَ مَكْرَ السَّيِّئِ وَ لا يَحيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلّا بِأَهْلِهِ فَهَلْ يَنظُرونَ إِلّا سُنَّتَ الْأَوَّلينَ فَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْديلًا وَ لَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْويلًا) «اين‌ها همه به خاطر
استکبار در
زمین و نيرنگ‌هاى بدشان بود؛ و نيرنگ بد تنها دامان صاحبانش را مى‌گيرد؛ آيا آن‌ها چيزى جز
سنّت پيشينيان و عذاب‌هاى دردناک الهى را انتظار دارند؟! هرگز براى سنّت خدا تبديلى نخواهى يافت، و هرگز براى سنّت الهى دگرگونى نمى‌يابى.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
تبدیل سنت خدا به اين است كه عذاب خدا را بردارند، و به جايش عافيت و نعمت بگذارند، و تحويل سنت عبارت از اين است كه عذاب فلان قوم را كه مستحق آن مى‌باشند، به سوى قومى ديگر برگردانند، و سنت خدا نه تبديل مى‌پذيرد و نه تحويل، براى اين‌كه خداى تعالى بر
صراط مستقیم است، حكم او نه تبعيض دارد و نه استثناء. هم چنان كه خداى تعالى مشركين مورد نظر آيه را در
جنگ بدر به
عذاب خود گرفت، و همگى را كشت. و خطاب در آيه به
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و يا به عموم شنوندگان است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تبدیل و تحویل»، ج۱، ص ۱۷۱.
