تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة - النکاح (لنکرانی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب « تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: النكاح» تأليف
آیت الله محمد فاضل لنکرانی ، در شرح مباحث فقهى مربوط به
ازدواج مندرج در
تحریرالوسیله امام خمینی است. چاپ
اول اين كتاب در ۱۴۲۱ ق صورت گرفته و داراى ۶۵۶ صفحه مى‌باشد. منابع مورد استفاده در پاورقى ذكر شده و فهرستى تفصيلى از مباحث و مندرجات كتاب در پايان آن ارائه گرديده است.
مرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمى حاج
شیخ محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۱۰ ديده به جهان گشود. از آنجا كه عشق، راهنماى استاد، و شور و علاقه، چراغ راهش بود، تحصيلات دينى او با سرعتى بسيار پيش مى‌رفت، به طورى كه دوره‌هاى ادبيات و سطوح را كه معمولا طلّاب ديگر در مدت ۸ يا ۹ سال به پايان مى‌بردند، وى تنها در مدت ۶ سال سپرى كرد، از اين رو هنگامى كه درست ۱۹ سال از سنين عمر را پشت سر نهاده بود، وارد آخرين مرحله تحصيلات حوزه يعنى
درس خارج گرديد.
در سال‌هاى جوانى حدود ۱۱ سال در درس مرحوم
آیت الله بروجردی و حدود ۹ سال نيز مجموعاً در درس‌هاى
فقه و اصول
امام خمینی ( قدس سره) شركت داشت . ایشان در كنار درس‌هاى فقه و
اصول ، چند سال از عمر پرثمرش را نيز در درس‌هاى
فلسفه و
حکمت گذرانيد. در اين رشته استاد او، بزرگ مرد تفسير، استاد كم نظير، مرحوم
علامه طباطبایی بود كه وى در محضر پربارش طىّ سال ها، قسمتى از مباحث
منظومه سبزواری و سپس كتاب
اسفار ملا صدرای شیرازی را تعليم گرفت. البته در كنار همه اينها در مباحث ديگرى چون بحث‌هاى مسائل
عقيدتى و نيز مباحثى در درس
اخلاق شركت مى‌كرد و از استادان ديگرى هم به طور پراكنده بهره گيرى و كسب فيض مى‌نمود. ایشان در سن سی سالگی به درجه اجتهاد رسیدند . نکته‌ای دیگر که در زندگی استاد جلب توجه می‌کند، این است که از نخستین سال‌های جوانی، همواره تحصیل و تدریس به موازات یکدیگر در زندگی اش جریان داشته است، در آن سال‌های ۱۵- ۱۶ سالگی عده شاگردانش غالبا به ۷۰- ۸۰ نفر می‌رسید و هنگامی که به ۱۹ سالگی رسید، دیگر جلسات درسش آن قدر گسترش یافته بود که بیشتر اوقات صدها نفر در محضر درس وی حاضر می‌شدند، تا جایی که وقتی به تدریس
کفایة الاصول (آخرین کتاب سطح عالی و دشوارترین کتاب آن دوره) می‌پرداخت قریب ۶۰۰- ۷۰۰ نفر پای درسش می‌نشستند . حضرت آيةالله العظمي فاضل، روز شنبه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۸۶ در سن ۷۶ سالگي دعوت حق را لبيك گفت. خداوند او را با
اولياء الله محشور كند انشاء الله .
از آنجايى كه كتاب«
تحریرالوسیلة » كتابى فتوايى و توضيح المسائلى است و در آن دلايل فقهى ذكر نشده، در اين كتاب مستندات و ادله فقهى و اصولى مباحث به صورت مبسوط بيان شده است.
اين كتاب به روش
فقه استدلالی و با استفاده از ادله اربعه فقهى تدوين شده و در آن، اقوال فقهاى ديگر مورد شرح و بررسى و ارزيابى قرار گرفته است.
در ابتداى كتاب
آداب ازدواج و انتخاب همسر و شرايط همسر بيان شده و مستحبات و مكروهات ازدواج
و همچنين
حرمت برخى از معاشرت‌هاى جنسى با زنان بررسى گرديده است.
در ادامه
احکام نگاه کردن به زنان محرم و نامحرم و حرمت مس كردن بدن آنان و
احکام پوشش زنان در قبال مردان بيان گرديده
و حرمت بوسيدن زنان نامحرم و حكم نگاه كردن به دختر بچه‌ها
و جواز نگاه كردن مرد به زنى كه قصد ازدواج با او را دارد مورد بحث و بررسى فقهى قرار گرفته است.
در فصل بعدى احكام
عقد ازدواج و شرايط آن از قبيل خواندن
صیغه ايجاب و قبول،
لزوم قصد
انشاء در
عقد،
تعيين كردن زوج و زوجه در
عقد ازدواج،
جريان
وکالت در
عقد نکاح و شرط
عقل و
بلوغ در
عقد ازدواج و
ولایت والدين زوج و زوجه در امر ازدواج مورد بحث و بررسى فقهى قرار گرفته است.
در ولايت داشتن
اولياى عقد، نگارنده به ولايت داشتن پدر و جد پدرى و عدم ولايت
وصی و حاكم بر ازدواج صغير و صغيره،
اشاره كرده و شرايط صحت
عقد فضولی در
عقد ازدواج و لزوم رضايت طرفين
عقد و
اجازه دادن آنان به فرد ثالث براى اجراى صيغه
عقد ازدواج مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.
در فصول بعدى كتاب به بحث درباره
نسب پرداخته شده و ارتباط نسب با مسئله ازدواج بيان گرديده است.
در همين زمينه
احکام شیر دادن و ارتباط آن با نسب و احكام محرم و نامحرم و
باطل شدن ازدواج بوسيله شير دادن و محرم شدن مورد ارزيابى فقهى قرار گرفته است.
در مباحث بعدى كتاب، احكام مربوط به ازدواج با فاميل و حرمت و عدم حرمت ازدواج با برخى از نسب طرفين ازدواج و عدم جواز ازدواج با محارم مانند عدم جواز ازدواج با دو خواهر، جواز ازدواج با دختر عمه، دختر خاله، دختر دايى و دختر عمو،
احكام مربوط به عدّه
طلاق و محرمات آن،
حرمت ازدواج با انواع
کافر ،
احكام
ازدواج موقت ،
احكام عيب‌هاى موجب
خیار در ازدواج و
فسخ عقد نكاح، احكام
تدلیس و مصاديق تدليس،
احكام
مهریه ،
احكام شروط مربوط به
عقد نكاح، احكام
نشوز و
شقاق و روايات و آيات مربوط به ازدواج، احكام
اولاد و ولادت، مستحبات ولادت و احكام
نفقه زن و فرزند و نزديكان بيان شده و ادله فقهى مربوط به هريك از آنها به صورت مبسوط مورد بررسى قرار گرفته است.
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
